Uit nieuw onderzoek blijkt dat een derde van de door de mens geproduceerde broeikasgassen afkomstig is van de voedingssector. Gelukkig kan elke schakel uit de voedingsketen een positieve impact hebben. Een dringende oproep voor alle boeren en consumenten, maar ook voor de hele voedingsindustrie en -distributie om actie te ondernemen.
Tekst: Shannah Jongstra
Een recent rapport van het WWF, het VN-milieuprogramma, Eat Forum en Climate Focus geeft aan dat tot 37% van de door de mens geproduceerde broeikasgassen afkomstig is van ons eten. Meer specifiek de manier waarop dat eten geteeld, gekweekt, geproduceerd, verpakt, getransporteerd, verwerkt en geconsumeerd wordt. Het rapport stelt ook dat we mits een verbeterde klimaatactie op de voedingsketen de emissies met 20% kunnen verminderen tegen 2050.
Als we onze ecologische voetafdruk willen verkleinen en de klimaatverhoging beperken tot de vooropgestelde 1,5°C – zoals afgesproken op de Klimaatakkoorden van Parijs – dan zijn er ambitieuze en drastische veranderingen nodig.
De rol van de consument
Wat we eten, heeft zowel een invloed op onze gezondheid als op de planeet. De productie van voeding – bewerkt en onbewerkt – zet onze planeet onder druk. Zo wordt de helft van onze bewoonbare oppervlakte en maar liefst 70% van al het zoetwater gebruikt voor voedselproductie. De volledige voedingsketen is verantwoordelijk voor 78% van de wereldwijde oceaan- en zoetwatervervuiling. Daarnaast zorgt landbouw voor een verlies van 80% van het leefgebied van alle bedreigde vogel- en zoogdiersoorten. Een shift naar meer duurzame voedselproductie is deel van de oplossing.
Eén op de zeven Belgen eet vandaag flexitarisch. Dat is een voornamelijk plantaardig dieet met onder meer fruit, groenten, peulvruchten, volle graanproducten, noten en zaden. Het bevat ook zuivelproducten en kleine hoeveelheden vlees. Het is een gemakkelijk te volgen en gezonde manier van eten met een minder grote impact op onze planeet die bovendien strookt met de Belgische voedingsrichtlijnen. Studies tonen aan dat overschakelen op een flexitarisch dieet de uitstoot van broeikasgassen tegen 2050 kan verminderen tot 52%.
De rol van de voedingsindustrie
Bedrijven hebben gelukkig ook een groeiend bewustzijn rond het verduurzamen van de voedingsindustrie. Nathalie Guillaume, General Secretary, Corporate Affairs & Sustainability Director bij Danone, legt uit: “Al sinds de jaren 70 nemen we stap voor stap onze verantwoordelijkheid voor het creëren van een positieve impact buiten onze muren, zowel op sociaal vlak als op het milieu. We merken ook al enkele jaren dat de consument zijn koopgedrag verandert naar meer duurzame producten. Dat moedigt ons aan om de transformatie van onze business te versnellen, met als doel nog meer positieve impact te creëren op de gemeenschap in lijn met de B Corp- beweging waarvan we deel van uitmaken.”
Wist je dat?
💡 De helft van onze bewoonbare oppervlakte en maar liefst 70% van al het zoetwater wordt gebruikt voor de voedselproductie.
💡 De volledige voedingsketen is verantwoordelijk voor 78% van de wereldwijde oceaan- en zoetwatervervuiling.
💡 Studies tonen aan dat overschakelen op een flexitarisch dieet de uitstoot van broeikasgassen tegen 2050 kan verminderen tot 52%.
Een aantal Belgische voedingsproducenten hebben intussen al belangrijke stappen gezet en delen hun werking met andere bedrijven. Enkele voorbeelden:
→
KLIMAAT
Steeds meer bedrijven engageren zich voor CO2-neutraliteit. Een deel wil dit bereiken binnen hun domein van verantwoordelijkheid, een andere groep kijkt hiervoor naar de volledige waardeketen. Guillaume: “Wij zetten in op onze volledige keten dankzij hernieuwbare energie, duurzaam en gevarieerd transport, lokale leveranciers en door premies uit te delen aan melkveehouders die hun CO2-voetafdruk verminderen en aandacht hebben voor dierenwelzijn.” 84 Belgische bedrijven zijn ondertussen lid van de Belgian Alliance for Climate Action, een klimaatalliantie gelanceerd door The Shift en WWF België, waarbij bedrijven samen met een team van experts Science Based Targets opstellen om hun klimaatambities concreet te maken.
→
WATER
Water is cruciaal voor voedselveiligheid en allergenenmanagement en is niet weg te denken uit reinigingsprocessen. Het is dus belangrijk om het zo efficiënt mogelijk te (her)gebruiken. Recyclage-installaties zuiveren afvalwater en zetten het om in drinkwaterkwaliteit. Dat kan opnieuw gebruikt worden door boeren of in fabrieksprocessen. De grootste waterhergebruikinstallatie van Vlaanderen vind je op de productiesite van Alpro in Wevelgem. Deze zuivert tot 80% van het afvalwater en vermindert de druk op het leidingnet.
→
REGENERATIEVE LANDBOUW & LOKALE INGREDIËNTEN
Regeneratieve landbouw zet bodembescherming centraal en draagt bij aan verschillende ecosysteemdiensten. Goed voor de natuur, het milieu, het klimaat én voor de voedselzekerheid en sociale omstandigheden. Bedrijven zetten ook meer in op lokale ingrediënten. Jasmien De Gussem, Senior Internal & External Communication Manager van Danone: “Wij voeren samen met onder meer het Instituut voor Landbouw-, Visserij- en Voedingsonderzoek een studie uit om de juiste variëteit soja te vinden die in ons klimaat goed kan groeien, zodat wij onze sojabonen lokaal kunnen inkopen.”
→
CIRCULARITEIT
Bedrijven vervangen plastic door duurzame alternatieven waar mogelijk. Alpro schakelde voor haar drankkartons van één liter al over op plantaardige verpakkingen, hoofdzakelijk gemaakt van suikerriet. Danone belooft tegen 2025 volledig circulaire verpakkingen te hebben die enkel recycleerbaar, herbruikbaar of composteerbaar zijn. Daarnaast gooien we in de EU ieder jaar 88 miljoen ton voedsel weg. Maar liefst 10% hiervan is te wijten is aan de misinterpretatie van de houdbaarheidsdatum. Volgens een enquête in eigen land weet driekwart van de Belgen niet dat ‘ten minste houdbaar tot’ betekent dat je het minstens kunt houden tot die datum, en waarschijnlijk nog langer. Daarom startte de organisatie ‘Too Good To Go’ dit jaar de Waste Warrior Brands, een Belgische coalitie met bedrijven zoals Alpro, Danone en Carrefour. Eind september volgde er een bewustwordingscampagne ‘Kijk, ruik, proef’, die mensen aanzet om hun product onder de loep te nemen voor ze het weggooien. Ondertussen vind je op meer dan tweehonderd producten van veertien voedselproducenten en winkels het label ‘Kijk, ruik, proef’.
Met dank aan:
