Over water beschikken, lijkt ons evident. Zeker omdat de regen hier voortdurend met bakken uit de lucht lijkt te vallen. “Maar dat beeld klopt niet helemaal”, zegt weervrouw Jill Peeters. “De droogte van afgelopen zomer laat bijvoorbeeld nog altijd haar sporen na.”
Foto’s: VTM
“Zegt het u nog iets? De lessen aardrijkskunde op school … Daar leerden we dat België deel uitmaakt van een gematigd klimaat. We mogen zelfs spreken van een koelgematigd klimaat. Ons weer wordt voor een groot stuk bepaald door de invloeden van de Noordzee en de Atlantische Oceaan: onze zomers zijn fris en vochtig en onze winters zacht en regenachtig. De temperatuurverschillen tussen de zomer en de winter zijn klein. En dat gematigd klimaat zorgt voor aangename leefomstandigheden.”
“Althans, dat is wat ons tot nu toe geleerd werd. Maar de schoolboeken zullen zich geleidelijk aan moeten aanpassen, want de ‘gematigdheid’ is aan het verdwijnen. De kans is groot dat onze kinderen en kleinkinderen een gematigd klimaat enkel als een relict uit het verleden leren kennen, als abstracte leerstof: ‘De Belgen woonden lange tijd in een gematigd klimaat’.”
Een tekort aan water maakt oogsten kapot en vernietigt de bodem. Het heeft een impact op de hele samenleving.
“De eindredacteurs van de educatieve uitgeverijen zullen de tegenwoordige tijd door de verleden tijd moeten vervangen, want door de wereldwijde klimaatverstoring nemen de extremen toe, ook in onze regionen. En dat moet ons vooral op Wereldwaterdag zorgen baren.”
Waterschaarste
“Als we aan de klimaatverandering denken, richten we onze blik eerst en vooral op de temperatuur. Door de opwarming van de aarde worden landen als Irak en India met extreem hoge temperaturen geconfronteerd die kunnen oplopen tot 45°C of meer. Maar het klimaatverhaal heeft ook een heel grote impact op de beschikbaarheid van water. Het water wordt schaars en dat is op korte termijn een groter drama dan de toenemende warmte.”
“Met hogere temperaturen kunnen we misschien nog enige tijd overleven, maar als het water opraakt, kunnen we het nauwelijks enkele dagen uithouden. Dat is een sluipend gif dat oogsten kapotmaakt, de bodem vernietigt en de hele samenleving kan ondergraven.”
Droogte laat sporen na
“Als we naar de gemiddeldes kijken, lijkt alles nog min of meer onder controle. Maar daar knelt nu juist het schoentje. Een gemiddelde zegt niets wanneer we over water spreken. Als periodes van te veel en te weinig water elkaar afwisselen, zal het gemiddelde misschien nog fraai ogen, maar hebben we in de dagelijkse praktijk grote problemen.”
“De droogte van vorige zomer laat bijvoorbeeld nog steeds haar sporen na: de waterreserves raken amper aangevuld. Het zou eigenlijk een paar maanden meer dan normaal moeten regenen om een dergelijke situatie op te lossen. De ene extreme situatie lokt de andere uit. De normaliteit van het weer verdwijnt.”
Waterbouwers
“Het is belangrijk dat we erin slagen om ons water vast te houden. Een moment als Wereldwaterdag drukt ons met de neus op de jammerlijke feiten: van alle landen ter wereld staat België qua drinkwaterbeschikbaarheid op een trieste vierde plaats, na Italië, Zuid-Korea en Tsjechië. We zijn dus een kwetsbaar land.”
De droogte van vorige zomer laat nog steeds haar sporen na: de waterreserves raken amper aangevuld.
“‘Het regent hier toch genoeg?’ zult u misschien denken. Ja, maar wat doen we ermee? Misschien moeten we toch eens te rade gaan bij onze noorderburen, die zich meer dan wie ook bewust zijn van de waterproblematiek. In Nederland kent men niet alleen landbouwers, maar ook waterbouwers. Dat zijn specialisten in het bufferen en weer loslaten van water: zo worden overstromingen gekanaliseerd en droogtes gecounterd. Kortom, een goed waterbeheer!”
Economische impact
“Water is een kostbaar goed, zonder water kan je niet leven. Eén op de vijf jobs in ons land zijn gebonden aan waterintensieve sectoren. Niet alleen de landbouw, maar ook grote delen van de voedselindustrie en natuurlijk ook de energiesector hebben veel water nodig. De watergebonden sectoren van onze economie maken één derde van de bruto toegevoegde waarde uit. Ook economisch heeft water dus een grote waarde. Het klinkt vreemd in een kikkerland als het onze, maar we moeten dus zorg dragen voor het water.”
“Over water kunnen beschikken, lijkt voor ons evident, maar het is soms té evident. Water is even evident als de lucht, maar de kwaliteit van de lucht is nu een belangrijk maatschappelijk thema geworden. Ook water moet een prominente plaats krijgen in het klimaatdebat. De kwaliteit van de rivieren en beken is er de laatste jaren op vooruitgegaan, de vissenpopulatie is weer toegenomen, enz. Met andere woorden: wij kunnen dat. Wij kunnen voor ons water zorgen. We moeten het gewoon doen.”