Over de opwarming van de aarde en de exponentieel stijgende energiekosten is al heel wat inkt gevloeid. Maar welke initiatieven neemt ons land om het tijd te keren? Tijd voor een stand van zaken met Jérôme Meessen, associate partner bij Climact.
Hoe belangrijk is de energietransitie voor ons land en waar moeten we ons eerst op richten?
“We moeten een grote inspanning leveren en collectief onze uitstoot van broeikasgassen met ongeveer 5% per jaar verminderen. De enige keer dat ons dat lukte, was tijdens de coronaperiode, toen de wereldeconomie in stand-bymodus stond. Het geeft meteen een idee van de omvang van de structurele veranderingen die we dienen door te voeren. Ook al gaat het proces niet snel genoeg, de meeste grote bedrijven waar we mee samenwerken, zijn zich wel degelijk bewust van het belang, de risico’s en de kansen van de energietransitie. Ze proberen zichzelf aan te passen, zodat we op een dag in een koolstofarme samenleving kunnen leven. Een koolstofneutraal België zorgt voor een grotere continuïteit van de energievoorziening, een betere luchtkwaliteit en gezonder voedsel, maar maakt ook dat onze bedrijven veerkrachtiger zijn tegen nieuwe klimaatgerelateerde risico’s. Om dat te bereiken, zullen we echter moeten leren omgaan met tal van (technologische) onzekerheden, wat ook een nieuwe uitdaging betekent voor bedrijven.”
De meeste grote bedrijven waar we mee samenwerken, zijn zich wel degelijk bewust van het belang, de risico’s en de kansen van de energietransitie.
Welke andere oplossingen zou u aanbevelen voor de nabije toekomst?
“Als het om decarbonisatie gaat, hebben we vaak de neiging om ons op een paar maatregelen te richten. Er bestaat echter geen wondermiddel. Er zijn al veel technologische en gedragsmatige mogelijkheden om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen – en die moeten we allemaal aangrijpen – maar de belangrijkste maatregel is om ons uiteindelijke energieverbruik tegen 2050 met ongeveer 50% te verminderen. Om dat te bereiken, is het essentieel dat de overheid bedrijven in alle sectoren ondersteunt. Dat kan door normen in te voeren om de energietransitie in goede banen te leiden en ervoor te zorgen dat deze eerlijk verloopt, maar ook door economische hefbomen zoals belastingen te activeren. Om voorbereid te zijn en greenwashing te voorkomen, zou elk bedrijf ook de klimaatimpact van zijn hele waardeketen moeten beoordelen en reductiedoelstellingen moeten vaststellen die in overeenstemming zijn met de wetenschap. Vandaag de dag nemen te veel bedrijven genoegen met een versnipperde aanpak waarbij ze alleen de impact van hun gebouwen en voertuigen meten, zonder rekening te houden met de impact van bijvoorbeeld hun grondstoffen of het gebruik van hun producten. Op het vlak van duurzaamheid moeten we nieuwe partnerships ontwikkelen met leveranciers van staal, beton en andere materialen. Tegelijkertijd hebben we nood aan een onderzoeks- en ontwikkelingsbeleid om de energierekening van onze klanten te verlagen en de recyclagegraad van producten aan het einde van hun levensduur te verbeteren.”
Hoe zullen we produceren, consumeren en leven in een koolstofarme economie?
“In een koolstofneutraal België zullen in het ideale scenario veel dingen veranderd zijn. We verbruiken de helft minder energie dan vandaag, de hoeveelheid bos wordt verdubbeld, het wagenpark wordt gehalveerd, stadscentra worden teruggegeven aan voetgangers en fietsers, gebouwen en flats worden een beetje kleiner, meer gedeeld, herbruikbaar, energie-efficiënter en grotendeels gemaakt van gerecycleerde materialen. Dit alles zal enerzijds een positief effect hebben op onze gezondheid, deels dankzij een betere luchtkwaliteit en minder vlees in ons dieet, maar ook dankzij een meer extensieve, biologische landbouw die minder productief is. Anderzijds zullen steden in de toekomst beter bestand zijn tegen schokken in de energievoorziening en hitte-eilanden.”