Het biotechnologisch onderzoek evolueert razendsnel en maakt de weg vrij voor nieuwe therapieën die gebaseerd zijn op het universele karakter van het aangeboren immuunsysteem. Meer uitleg door prof. Jean-Marie Saint-Remy, oprichter en CSO van Equaly, een start-up gespecialiseerd in de behandeling van immunologische aandoeningen.
Tekst: Maria-Laetitia Mattern
Prof. Jean-Marie Saint-Remy
Oprichter en CSO
Equaly
“In tegenstelling tot de verworven immuniteit is de aangeboren (of natuurlijke) immuniteit bij iedereen identiek, zonder uitzondering”, zegt Saint-Remy. “Wanneer we een behandeling ontwikkelen die zich op de aangeboren immuniteit richt, werkt ze dus voor iedereen, ongeacht afkomst, leeftijd, enz. De verworven immuniteit daarentegen verschilt van persoon tot persoon. Ze past zich aan een bepaald geval aan en is volledig afhankelijk van het genoom van de persoon en het immuungeheugen dat voor een bepaalde ziekte is ontwikkeld.”
Buitengewoon therapeutisch onderzoeksdomein
Terwijl de vaccins en behandelingen die nu in de handel zijn zich op de verworven immuniteit richten, ontwikkelt Equaly therapeutische benaderingen die gebaseerd zijn op de aangeboren immuniteit, en dus voor iedereen toegankelijk zijn. “Ons aangeboren immuunsysteem is onze eerste verdedigingslinie, niet alleen tegen de externe wereld (infecties), maar ook tegen onze interne wereld (tumoren, auto-immuunziektes). Onlangs hebben we laten zien dat we kunnen ingrijpen in dit immuunsysteem om het aan te passen voor therapeutische doeleinden. Die ontdekking heeft de weg vrijgemaakt voor een buitengewoon onderzoeksdomein in de ontwikkeling van innovatieve therapieën.”
Wanneer we een behandeling ontwikkelen die zich op de aangeboren immuniteit richt, werkt ze dus voor iedereen, ongeacht afkomst, leeftijd, enz.
Drievoudige werking
“Onze therapieën zijn gebaseerd op drie conceptuele benaderingen”, vervolgt Saint-Remy. “In bepaalde gevallen passen we de behandelingen aan die het lichaam afstoot – die het als vreemd beschouwt – zodat ze worden verdragen en doeltreffend zijn. Bij een tumor of een infectie daarentegen versterken we de reactie van het immuunsysteem zodat het specifiek de tumorcellen of geïnfecteerde cellen elimineert. ”
“ De derde benadering betreft de auto-immuunziekten. Bij diabetes heeft de patiënt bijvoorbeeld een ontsteking in de cellen van de alvleesklier die insuline aanmaken. Die lokale ontsteking vernietigt de weefsels en zet een auto-immuunmechanisme in gang dat de pathologie in stand houdt. Als we er dankzij het aangeboren immuunsysteem in slagen om de ontsteking te verminderen, wordt die auto-immuniteit geblokkeerd.”
Aanzienlijke tijd- en kostenbesparing
De bij Equaly ontwikkelde therapeutische oplossingen bieden niet alleen een nauwkeurig antwoord op de specifieke behoefte van elke persoon, maar verminderen ook het risico op bijwerkingen. Dat is in het bijzonder het geval voor de gentherapieën. Saint-Remy: “Bij gentherapie wordt een virale vector gebruikt om bij de patiënt het ontbrekende functionele gen in te brengen om zijn ziekte te behandelen. Enig probleem: in veel gevallen veroorzaakt die virale vector een immuunreactie bij de patiënt. Equaly wil virale vectoren ontwikkelen die geen reactie meer uitlokken bij de mens.”
Behandelingen gebaseerd op de aanpassing van de aangeboren immuniteit zouden een van de grote therapeutische revoluties van het volgende decennium kunnen worden.
Een ander voordeel – en niet het minste – is dat deze nieuwe technologieën de tijd die nodig is om nieuwe therapieën te ontwikkelen en het aantal dierproeven en klinische ontwikkelingen aanzienlijk moeten verminderen. En niet zonder reden: “Aangezien de aangeboren immuniteit bij alle mensen gelijk is en sterk lijkt op die van dieren, hebben we maar een heel klein aantal tests nodig om te voorspellen of een behandeling al of niet effect zal hebben of bijwerkingen zal veroorzaken. Dat betekent een mooie tijdwinst en een enorme kostenbesparing. Deze bedraagt ongeveer 50% ten opzichte van een klinische studie die gebaseerd is op de verworven immuniteit”, besluit Saint-Remy.
Revolutie
Multiple sclerose, kanker en diabetes, maar ook virussen zoals COVID-19 zijn pathologieën waarvoor de therapeutische innovaties die momenteel bij Equaly worden onderzocht kunnen worden ingezet. Deze nieuwe behandelingen, voornamelijk gebaseerd op de aanpassing van de aangeboren of natuurlijke immuniteit, zouden een van de grote therapeutische revoluties van het volgende decennium kunnen worden.