Christophe Peeters
Voorzitter
FARYS
Wim Jacobs
Productie- en transportmanager
FARYS
Een innovatief waterproductiecentrum versterkt binnenkort de drinkwaterlevering voor Oostende en Middelkerke.
Waarom bouwen jullie in Oostende een nieuw drinkwaterproductiecentrum?
Peeters: “Met de bouw van dit drinkwaterproductiecentrum anticipeert FARYS op de mogelijke effecten van klimaatwijziging en droogte, en spelen we in op de gekende krapte aan drinkwaterbronnen in deze regio. Vandaag wordt dat water nog via een uitgebreid bevoorradingsnet over meer dan honderd kilometer verpompt vanuit voornamelijk ondergrondse winningen in Wallonië.”
“Het drinkwater zal hier worden aangemaakt uit brak water uit het kanaal Oostende-Brugge. Door dit brak water (een mengeling van zoet en zout water) te gebruiken spreken we als het ware een nieuwe bron aan. Zo wordt de bevoorradingszekerheid in de regio versterkt, en dat op een klimaatrobuuste wijze en met een minimale impact op de lokale zoetwateralternatieven. Met een dagcapaciteit van zo’n twaalf miljoen liter zal het nieuwe productiecentrum vanaf 2020 voorzien in de drinkwaterlevering in Oostende en Middelkerke.”
Waarom werd er in het verleden geen drinkwaterproductiecentrum aan de kust gebouwd?
Peeters: “De mogelijkheid om brak water aan te wenden was tot recent niet vanzelfsprekend. Het bevat immers veel zouten en om er drinkwater van te maken moeten die zouten en de andere aanwezige stoffen worden verwijderd. De beste manier om dat te doen is via omgekeerde osmose (RO). Bij dit procédé wordt het ruwe water door membranen met uiterst kleine poriën gestuwd die enkel de watermoleculen zelf doorlaten. Het product is dus uiterst zuiver water.”
“Deze techniek evolueerde de laatste jaren naar een mature technologie waardoor het betrouwbaar is geworden voor de productie van drinkwater. Een nadeel van RO blijft dat het water onder hoge druk doorheen de membranen moet worden geperst. Dat vraagt veel energie. De nieuwe installatie in Oostende zal echter niet meer energie verbruiken dan nu nodig is om het water van de Ardennen naar de kust te pompen. Hierdoor kunnen we zonder meerkost drinkwater produceren aan de kust en in het verbruiksgebied zelf.”
Met de bouw van het drinkwaterproductiecentrum in Oostende wordt enerzijds geanticipeerd op de mogelijke effecten van de klimaatwijziging en droogte en daarnaast ingespeeld op de gekende krapte aan drinkwaterbronnen in deze regio.
Hoe werkt de installatie precies?
Jacobs: “De nieuwe installatie bevat een hele reeks technieken die in één behandelingsketen het brakke oppervlaktewater kunnen opwaarderen tot drinkwater. Dat al die technieken samen worden gebracht is nieuw en maakt de installatie de meest uitgebreide behandeling voor de productie van drinkwater in België. De behandeling start met het oppompen van water uit het kanaal Brugge-Oostende waarbij mechanische voorfilters het drijvend vuil en deeltjes verwijderen.”
“Daarna volgt het hart van de installatie: microfiltratie gevolgd door omgekeerde osmose. De microfiltratie verwijdert de zwevende stoffen en de meeste bacteriën. De omgekeerde osmose verwijdert de overgebleven opgeloste stoffen, zoals het zout in het brakke water en de kleinste bacteriën en virussen. Hoe kleiner de poriën in de membranen, hoe groter het oppervlak van de filter moet zijn. Daarom worden de RO membranen spiraalsgewijs opgerold om een groot filteroppervlak te bekomen. In onze installatie bedraagt de vloeroppervlakte waarop de membranen zijn opgesteld 160m².”
Wat gebeurt er na de membraanfiltratie?
Jacobs: “Vervolgens wordt het water extra gefilterd met actief kool. Hierna is het water zo zuiver dat het niet drinkbaar is. Dit gedemineraliseerd water zou mineralen uit het lichaam opnemen als je ervan drinkt. Daarom worden opnieuw mineralen, voornamelijk calcium, in het water gebracht zodat het neutraal en drinkbaar wordt. In de allerlaatste stap gaat het water over grote UV-lampen om het water bijkomend te desinfecteren. Strikt genomen zijn zowel de actief koolfiltratie als de desinfectie met UV-lampen niet nodig, maar we werken volgens het multibarrierprincipe. Dit houdt in dat wanneer een behandelingsstap niet naar behoren zou functioneren, deze dan opgevangen wordt door een andere stap.”
De nieuwe installatie in Oostende zal niet meer energie verbruiken dan nu nodig is om het water van de Ardennen naar de kust te pompen.
Hoe wordt de kwaliteit van dat drinkwater gecontroleerd?
Peeters: “De Vlaamse overheid heeft voor een groot aantal parameters normen vastgelegd. Het gespecialiseerde labo van FARYS controleert dagelijks het drinkwater en toetst het aan deze normen. In Oostende controleren we op 128 verschillende parameters. Daarnaast staat door het productieproces heen heel wat meetapparatuur opgesteld om de goede werking van elke individuele behandelingsstap te controleren. Die apparatuur helpt om de kwaliteit te controleren maar ook om de machines aan te sturen.”
“Ook qua kwaliteitsopvolging investeerden we hier in de nieuwste technieken en meten we continu de kwaliteit van het drinkwater. Vooral de realtime monitoring van de microbiologische kwaliteit is innovatief. FARYS werkt daarvoor samen met de universiteit Gent. Het bedrijf bouwde ter zake al enkele jaren expertise op door het gebruik van optische toestellen (flow cytometers) om de waterkwaliteit in het net te bewaken. Zo worden veertien verschillende kwaliteitsparameters simultaan en online gemeten.”