Wie aan Brugge denkt, denkt aan toerisme en werelderfgoed. Toch staat ook innovatie bij zowel het bestuur als het bedrijfsleven hoog op de agenda. Enerzijds zet de stad smart city-oplossingen in om knelpunten aan te pakken, anderzijds verbindt ze start-ups met gevestigde bedrijven en kenniscentra via het platform Brugge.inc. Een gesprek met Pablo Annys, schepen van Werk en Ondernemen, en Minou Esquenet, schepen voor Smart City.
Tekst: Sandra Gasten – foto’s: Stad Brugge / Sightways voor Noordzee Drones
Bijna elke stad zet in op innovatie. Ook smart city-oplossingen doen hun intrede. Hoe integreert Brugge die aspecten in haar beleid?
Esquenet: “Innovatie en smart city zijn in onze snel evoluerende maatschappij belangrijk. Het is geen doel op zich om een ‘slimme stad’ te worden, maar het is wel een middel om knelpunten aan te pakken. Meten is weten! Het laat ons toe om het leven in de stad nog aangenamer te maken.”
“We pakken innovatie op een geïntegreerde manier aan. Zo wordt een ‘urban digital twin’ ontwikkeld, waarvoor we samenwerken met imec. Via een digitale kopie van de stad, die gevoed wordt door realtimedata, kunnen we het effect meten van een beleidskeuze. Denk bijvoorbeeld aan de impact van het afsluiten van een straat op de verkeersveiligheid en luchtkwaliteit. In een volgende fase kunnen we voorspellingen maken. Om die data te verzamelen, werken we samen met innovatieve partners.”
Annys: “In onze stad zijn er heel wat innovatieve bedrijven actief. In de haven, zorgindustrie, product- en mechatronica, gastronomie en ICT zijn er tal van ondernemingen die jobs genereren. Jammer genoeg zien we nog te veel jonge bedrijven onze regio verlaten om hun zaak elders uit te rollen.”
Om die bedrijven in de regio te houden, is Brugge.inc opgestart. Wat doet dat platform juist?
Annys: “Met Brugge.inc willen we ons imago als ondernemende stad versterken en het aantal start-ups en scale-ups doen stijgen. We willen ons ondernemersklimaat nationaal en internationaal op de kaart zetten. Bovendien zien we dat sinds de coronacrisis heel wat bedrijven willen innoveren en daarvoor jonge bedrijfjes inschakelen die de knowhow hebben. Het platform kan die starters en gevestigde bedrijven met elkaar in contact brengen.”
Esquenet: “Anderzijds werken we als stad al samen met hoogtechnologische bedrijven voor onze smart city-oplossingen. Qweriu heeft voor ons een meetnet via sensoren ontwikkeld om zowel de luchtkwaliteit, – druk en -vochtigheid als het geluid te meten. Een ander voorbeeld is Citymesh, dat gespecialiseerd is in draadloze netwerken en sensoren. Zo brengen zij voor overheden onder meer de bezoekersstromen in kaart, wat in onze stad – met massa’s toeristen – interessant is.”
Zijn kenniscentra belangrijk om dat innovatieve ondernemen te stimuleren?
Esquenet: “Samenwerking met die centra is enorm belangrijk. Door onze hogescholen Vives en Howest en de campus van de KU Leuven hebben we zo’n tienduizend studenten in onze stad. Het is dan ook cruciaal dat we nauw met hen samenwerken. Zo biedt Vives het vak ‘Emerging Technologies ++’ aan, waarin studenten kennismaken met innovaties en vaardigheden voor de 21ste eeuw. De stad reikt hen vier cases aan waarvoor ze in groep aan een oplossing gaan werken.”
Annys: “KU Leuven heeft de opleiding ‘Product Engineering’ en het onderzoekslabo voor mechatronica, M-Group. Howest biedt dan weer innovatieve opleidingen rond blockchain en cyber security aan. Door die initiatieven komen studenten in contact met het werkveld en omgekeerd. We zorgen voor een doorstroom van kennis en talent naar de bedrijven. En via de Brugge.inc.ubator, een cocreatiehub, brengen we de start- en scale-ups in contact met de juiste onderwijs- en onderzoekspartners, en dus ook de studenten.”
Innovatief ondernemen: drone in de haven van Zeebrugge. 
Brugge wil een klimaatbewuste stad zijn. Welke rol speelt innovatie daarbij?
Esquenet: “De overheid vervult een trekkersrol om innovatieve technologie te introduceren. Ons doel is niet om winst te maken, maar om vooruitgang te stimuleren en starters kansen te geven. We zijn een ‘proeftuin’, waardoor we innovatie bij onze burgers, bedrijven en kenniscentra stimuleren. Zo werken we samen met ENGIE en FARYS om digitale watermeters te plaatsen in onze gebouwen. Voor FARYS zijn wij een pilootpartner om zo’n watermeters op haar grondgebied te introduceren.”
Annys: “Onze stad is bovendien de tweede, na Gent, die start met het project Circular Kickstart. Daarbij gaan we tien bedrijven begeleiden om succesvol over te schakelen op circulaire zakenmodellen en technologie.”
We zijn eeuwenlang voorlopers geweest, en willen dat weer worden. Innovatie en technologie zullen ons helpen om een boeiende en levendige stad te blijven.”
Wat zijn de toekomstambities op het vlak van innovatie?
Annys: “Brugge wil een echte hotspot worden voor creatieve bedrijven door onder meer een gunstig ondernemersklimaat te bieden voor starters met een focus op technologie, maar ook door het aantal nieuwe start-ups te doen groeien. We willen de komende vijf jaar ook honderd start-ups laten evolueren tot scale-up. Dat kan door kruisbestuiving: hen op het juiste moment verbinden met de juiste bedrijven, kenniscentra, investeerders, internationale partners en overheidsinstanties. Die wisselwerking is belangrijk.”
Esquenet: “We zijn eeuwenlang voorlopers geweest, en willen dat weer worden. Innovatie en technologie zullen ons helpen om een boeiende en levendige stad te blijven.”
Haven investeert in hypersnel 5G-netwerk
De haven van Zeebrugge omarmt de toekomst. Het havenbestuur MBZ investeerde in een hypersnel privaat 5G-netwerk. Deze 5G-technologie kan worden beschouwd als de motor voor innovatie.
“We willen hiermee de concurrentiepositie van de haven versterken, alsook die van de privébedrijven, de overheden, de belangenverenigingen en de instanties die bij de haven betrokken zijn”, zegt burgemeester van Brugge en havenvoorzitter Dirk De fauw.
De mogelijkheden van deze innovatieve technologie zijn legio. Zo kunnen realtimeverbindingen tot stand worden gebracht met onder meer sleepboten, veiligheidscamera’s, kadesensoren, luchtvervuilingssensoren, enz. “Het 5G-netwerk zal ook zijn dienst bewijzen bij de realisatie van grote projecten zoals de bouw van de nieuwe zeesluis en de bouw en het onderhoud van windmolenparken.” Aangezien dit een privaat netwerk is, blijft de data veilig binnen het eigen datacenter van de haven en is het onafhankelijk van externe invloeden.
Citymesh
De haven van Zeebrugge werkt voor de praktische uitbouw samen met Citymesh. Dit lokaal bedrijf is gespecialiseerd in de uitbouw en het beheer van grootschalige draadloze netwerken. Citymesh zorgt in Zeebrugge voor een end-to-end ondersteuning en voor de commerciële uitbating van het netwerk. “We nemen graag de pioniersrol op ons”, zegt De fauw. “Dit 5G-project past perfect in onze strategie om de haven naar de toekomst te loodsen.”
“Zo ontwikkelden we in het kader van de nakende Brexit samen met APZI het platform RX/SeaPort om alle actoren uit de logistieke keten van Zeebrugge te verbinden. Hiermee voorkomen we dat fysieke goederenstromen onderbroken zouden worden door administratieve rompslomp.”