De KU Leuven is volgens de Reutersranking al sinds 2016 de meest innovatieve universiteit van Europa. Aan de basis hiervan ligt de uitbouw van een uitgebreide en diverse octrooienportefeuille. Prof. Koenraad Debackere, hoofd van KU Leuven Research & Development, geeft ons toegang tot het succesrecept.
Tekst: Joris Hendrickx
Wat maakt de KU Leuven de meest innovatieve universiteit van Europa?
“Bij het opstellen van de Reutersranking kijkt men onder andere naar de kwaliteit van de octrooiportefeuille van universiteiten, het aantal aangevraagde octrooien, de slaagkansen van die aangevraagde octrooien om een toekenning te krijgen en de mate waarin de octrooien verder worden opgepikt in andere octrooien en dus aan de basis liggen van verdere innovaties. De validatie van de kennis die een universiteit creëert naar de markt toe wordt gezien als een zeer betrouwbare indicator voor haar innovatiekracht. Vandaar dat men vooral kijkt naar de octrooiportefeuille.”
Hoe hebben jullie hier over de jaren heen naartoe gewerkt?
“Terwijl de Reutersranking nog maar bestaat sinds 2016, werken wij met KU Leuven Research & Development (LRD) intussen al zo’n twintig jaar aan de professionele uitbouw van een octrooiportefeuille voor KU Leuven. We hebben hiervoor door de jaren heen heel wat expertise binnengehaald en ontwikkeld rond intellectuele eigendom. Vandaag beschikken we over een grote portefeuille van een zeshonderdtal octrooifamilies met octrooien die in verschillende landen zijn aangevraagd. ”
We realiseren jaarlijks meer dan 3.000 samenwerkingen met bedrijven. Die samenwerking is ook cruciaal, want het zijn immers de bedrijven die onze innovaties in de markt zetten.
“ Deze octrooifamilies worden sterk gebruikt in al onze andere activiteiten zoals samenwerkingen met bedrijven, de oprichting van spin-offs, het uitgeven van intellectuele eigendom onder de vorm van licenties aan bedrijven,… Onze octrooiactiviteiten zijn dus een motor voor alle mogelijke vormen van innovatie en technologietransfer.”
Hoe belangrijk is de samenwerking met het bedrijfsleven en overheden?
“De samenwerking met het bedrijfsleven is cruciaal. Het zijn immers de bedrijven die onze innovaties in de markt zetten. Pikt het bestaande bedrijfsweefsel een veelbelovende innovatie toch niet op, dan kunnen we overwegen een spin-off op te richten. Bij KU Leuven Research & Development realiseren we jaarlijks meer dan drieduizend samenwerkingen met bedrijven. Dat toont aan hoe sterk we verweven zijn met het bedrijfsleven. Overheden spelen een dubbele rol. Enerzijds hebben zij als klant ook nood aan innovatieve oplossingen. We werken in dat geval samen met hen als kennisleverancier.
Anderzijds stimuleren onze overheden ook actief innovatie in het bedrijfsleven. Bedrijven die met ons samenwerken kunnen dus door de overheden financieel worden gesteund. In Vlaanderen gebeurt dat bv. door het Vlaams Agentschap Innoveren en Ondernemen (VLAIO). Via het Bijzonder Onderzoeksfonds (BOF) en het Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek (FWO) stimuleert de overheid bovendien ook rechtstreeks fundamenteel onderzoek bij universiteiten. Dat soort onderzoek vormt het fundament voor veel kennisontwikkeling die we later kunnen valoriseren.”
Welke ontwikkelingen aan de KU Leuven springen er voor u uit?
“De KU Leuven heeft een belangrijke rol gespeeld in de ontwikkeling van de meest performante HIV-behandelingen die vandaag voorhanden zijn. Daarnaast werkt het Rega Instituut momenteel hard aan een COVID-vaccin en antivirale middelen tegen COVID-19. Ook op het vlak van data- en privacybeveiliging zijn we sterk actief. De Coronalert-app werd mede door ons ontwikkeld. We lagen eveneens mee aan de basis van heel wat succesvolle innovaties in de fruitteelt, zoals bijvoorbeeld de Kanzi-appel. Onze innovaties gaan dus enorm breed en hebben een impact op alle mogelijke sectoren.”
Het Rega Instituut werkt momenteel hard aan een COVID-vaccin en antivirale middelen tegen COVID-19.
Welke rol hebben jullie gespeeld in de nominatie van de Stad Leuven als meest innovatieve stad van Europa?
“De KU Leuven speelt zowel bij iCapital als bij Leuven 2030 een belangrijke rol, naast de stad en andere partners. De troef van Leuven is het sterke samenspel tussen stad, bedrijven en kennisinstellingen. De triple helix is hier bijzonder performant uitgebouwd. Ons ecosysteem bestaat uit diverse spelers die internationaal actief zijn op het vlak van innovatie, denk maar aan bijvoorbeeld imec, het UZ Leuven, het VIB en Flanders Make. Dat gekoppeld aan een sterk weefsel van bestaande bedrijven en start-ups zorgt ervoor dat Leuven over heel wat troeven beschikt op het vlak van innovatie. Leuven 2030 richt zich bovendien op het realiseren van een klimaatneutrale stad, waardoor innovatie, ondernemerschap en duurzaamheid heel nauw met elkaar verbonden worden. Als universiteit spelen we hierin vanuit diverse hoeken mee een rol. De verwevenheid van de verschillende actoren is hierbij een cruciale factor.”
Hoe wilt u de leidersrol van KU Leuven op vlak van innovatie verder ontwikkelen?
“Wat we vandaag al doen, willen we naar de toekomst toe uiteraard nog verder verbeteren. Omdat innovatie alsmaar complexer wordt, zullen we nóg sterker inzetten op interdisciplinaire samenwerking. Vanuit KU Leuven Research & Development zullen we daarom zwaar blijven inzetten op innovatieplatformen die de nodige competenties samenbrengen rond complexe innovaties.”