De Vrije Universiteit Brussel (VUB) bouwt bruggen tussen de academische en de bedrijfswereld, en dat zowel in Brussel als in Vlaanderen. De universiteit is partner in het Green Energy Park (GEP) te Zellik, een innovatieve en grootschalige proeftuin annex opleidings- en trainingscentrum, waar wetenschappers en bedrijven samenwerken aan duurzame oplossingen voor de toekomst.
Tekst: Shannah Jongstra
Het Green Energy Park is niet zomaar een proeftuincentrum. Het faciliteert een hypergeavanceerde onderzoekshub waar hightechbedrijven, onderzoekers en overheden met elkaar kunnen samenwerken aan duurzame oplossingen voor de maatschappelijke noden van morgen. Het GEP wordt ontwikkeld op het Researchpark in Zellik. De focus ligt er op vier domeinen: energie en mobiliteit, het ziekenhuis van de toekomst, slimme regio’s en biotechnologie.
Levende proeftuinen
GEP is een uniek project binnen Vlaanderen. Met grootschalige, levende proeftuinen biedt het de infrastructuur aan bedrijven en onderzoeksinstellingen om projecten veilig uit te testen in een realistische omgeving. De eerste proeftuin is het Smart Village Lab, een levensecht dorp met huizen en een volledige infrastructuur waar projecten getest kunnen worden rond smart housing en woongemeenschappen. Deze proeftuin wordt eerstdaags officieel geopend. Samen met het Universitair Ziekenhuis Brussel (UZ Brussel) en de VUB ontwikkelt GEP ook een experimenteel operatiekwartier voor het testen van medische handelingen, apparatuur of infrastructuur.
Technology Readiness Level
GEP’s werkwijze loopt gelijk met het Technology Readiness Level (TRL), een model bestaande uit negen stappen voor de ontwikkeling van nieuwe technologie. Waar andere bedrijven stoppen bij TRL 9 – het op de markt brengen – creëerde GEP vier extra stappen voor opleiding en training. Maarten Messagie, professor aan de VUB en oprichter van de onderzoeksgroep EVERGi legt uit: “Eén van de probleempunten bij innovatie is de war for talent. Technologische ontwikkelingen gaan in een versneld tempo vooruit. Voor de opbouw van een innovatieve én duurzame economie heb je plots veel meer kennis nodig over verschillende, uiteenlopende disciplines. Wij willen de innovators van morgen de juiste achtergrondkennis geven om hierin de correcte keuzes te maken.”
45.000 m² aan innovatie
Green Energy Park vzw werd opgericht in 2019 als gezamenlijk project van de VUB en het UZ Brussel en vormt de brug tussen kennis en economie. Samen met Team Alfa (twaalf bedrijven en Ghelamco als ontwikkelaar) ondertekende Green Energy Park vzw op 14 juli 2021 een overeenkomst voor het ontwikkelen, financieren, bouwen en exploiteren van het GEP. De eerste fase bestaat uit drie gebouwen met een totaaloppervlakte van 45.000 m², waarvan de eerste twee gebouwen worden opgeleverd in 2022: een datacenter en een industriële innovatiehub. In 2024 opent het derde gebouw, een multifunctionele kantooromgeving waar bedrijven, overheden en onderzoekers samen kunnen werken en kennis delen.
Focus op 4 domeinen
1
Energie en mobiliteit
De VUB en het GEP focussen hier op een CO2-neutraal Smart Multi Energy Grid voor de transitie naar een CO2-neutraal energie- en mobiliteitssyteem. Thierry Coosemans, professor aan de VUB en oprichter van de onderzoeksgroep EVERGi: “Het GEP ondersteunt onderzoek waarbij het gebruik van verschillende energievormen en -dragers (elektriciteit, warmte, water(stof) en zelfs elektrische mobiliteit) afgestemd zijn op elkaar en op de noden van de eindgebruiker. Door op het juiste moment energie om te zetten, op te slaan of uit te wisselen vermijd je dat er energie verloren gaat en optimaliseer je het gebruik van hernieuwbare bronnen.” EVERGi coördineert dit domein wetenschappelijk en focust hier op energiegemeenschappen waar industrie en burgers samenwerken aan klimaatneutrale projecten. Er wordt onder meer ook gekeken naar regelgeving, socio-economische impact en maatschappelijke integratie.
2
Ziekenhuis van de toekomst
Het experimenteel operatiekwartier wordt de eerste proeftuin binnen dit domein, een primeur in Europa. Er zal geëxperimenteerd worden met nieuwe medische technologie, zoals robotchirurgie, en met innovatieve apparatuur, zoals augmented reality. De ziekenhuisinfrastructuur wordt verbeterd en via opleiding en training zal het GEP demo-opstellingen aan eindgebruikers aanbieden. Het doel is om de link te versterken tussen de medische wereld, technologie en infrastructuur met het oog op een efficiëntere, performantere en betaalbaardere zorg.
3
Slimme regio’s
De twee bovenstaande domeinen zijn enkel realiseerbaar met behulp van nieuwe datatechnologieën. De focus ligt op digitale technologie zoals artificiële intelligentie, virtual en augmented reality, het ontwikkelen van nieuwe algoritmen, digitale netwerken en nieuwe communicatietechnologie.
4
Biotechnologie
GEP wil op termijn een bio-incubator oprichten: een labogebouw voor biotechnologische innovaties. Zo is er de ambitie om op korte termijn een eerste labo te bouwen voor onderzoekers van de VUB. Zij zullen werken rond de ontwikkeling van materialen die gebruikmaken van mycelium, het netwerk van draden dat schimmels (zoals paddenstoelen) met elkaar verbindt.