Stad Mechelen publiceerde onlangs ‘The Smart Cookbook for Midsized Cities’, een handleiding voor middelgrote steden die innovatie willen versnellen en/of smart city projecten willen opzetten. Hiervoor baseerde de stad zich op zijn eigen ervaringen met SCIFI, een samenwerking van vier steden, vier kennisinstellingen en twee bedrijfsnetwerken rond creatieve en open marktbevragingen.
Tekst: Joris Hendrickx
Download hier ‘The Smart Cookbook for Midsized Cities’
“Het doel van het Interreg 2 Zeeën project SCIFI (Smart City Innovation Framework Implementation), was om smart city innovaties in middelgrote Europese steden te accelereren door snel te testen, ervaringen op te doen, te leren en vervolgens nieuwe dingen te proberen”, vertelt Jan Vanbockrijck, projectmanager SCIFI Smart City Innovation bij Stad Mechelen.
“Omdat snelheid en creativiteit daarbij cruciaal zijn, gingen we niet via een klassieke openbare aanbesteding tewerk. Iedere deelnemende stad analyseerde wat zijn specifieke noden waren. Zowel de burgers als de stadsdiensten zelf werden hierbij bevraagd. Vervolgens formuleerden en verspreidden we uitdagingen in onze netwerken en via scoutinggroepen voor start-ups. Op die manier lieten we de markt toe om creatief aan de slag te gaan.”
Zoektocht naar specifieke, maar ook schaalbare oplossingen
“Voor we de subsidie voor dit project aanvroegen bij Interreg 2 Zeeën legden we samen met de andere steden eerst een gemeenschappelijk kader vast”, vervolgt Mieke Van Cauwenberghe, programmamanager Slimme Stad & Innovatie bij Stad Mechelen.
“Samen kwamen we overeen om ons toe te spitsen op de thema’s mobiliteit, een proper leefmilieu en energie. Van daaruit definieerden we dan de specifieke uitdagingen waar iedere stad mee worstelde en waar we graag oplossingen voor wilden vinden. We hielden daarbij rekening met de mogelijke implementatie achteraf en dus ook de schaalbaarheid.”
“Uiteindelijk was dat ook interessanter voor de bedrijven die hieraan meededen. Zij wisten zo dat hun oplossing niet enkel voor één stad maar voor veel steden toepasbaar ging zijn”, vult Vanbockrijck aan.
‘The Smart Cookbook for Midsized Cities’ kan dienen als een handleiding voor andere steden die innovatie willen versnellen.
“De aangeboden oplossingen onderwierpen we vervolgens aan een strenge selectie. De geselecteerde start-ups kregen daarna zes maanden de tijd om een proof-of-concept op te leveren. Tijdens die periode werden ze ook intensief gecoacht door middel van een business accelerator. Op basis van de proof-of-concept analyseerden de steden wat de meerwaarde was, wat hieruit kon worden geleerd en of het de moeite was om dit op grote schaal uit te rollen aan de hand van een klassieke openbare aanbesteding.”
Lessen gebundeld in handleiding voor andere steden
“Alle lessen die we hieruit trokken, hebben we gebundeld in ‘The Smart Cookbook for Midsized Cities’. Dat kan dienen als een handleiding voor andere steden die gelijkaardige projecten willen opzetten. Een belangrijk thema binnen het Smart Cookbook is het ecosysteem: voor en met wie doe je het? Dat gaat over onze eigen mensen binnen onze organisatie en stadsdiensten die we warm moeten maken om zo’n project te realiseren, maar zeker ook over de burgers die we mee moeten krijgen. Daarnaast betrokken we ook bedrijven en kennisinstellingen”, klinkt het.
“Bovendien leggen we uit hoe we de uitdagingen en business cases in de markt hebben gezet en hoe we ervoor zorgden dat deze bij de juiste mensen terechtkwamen. Een ander belangrijk hoofdstuk gaat in op het open karakter van onze uitdagingen. We stelden onze data open voor andere partijen en zorgden er tegelijk voor dat alle verschillende systemen vlot met elkaar konden samenwerken. We wijden overigens een apart hoofdstuk aan innovatief aanbesteden via een accelerator. Tot slot gaan we dieper in op de executie en de stappen daarna op lange termijn. Het doel is immers om succesvolle projecten die voldeden aan de noden ook effectief op te schalen”, besluit Vanbockrijck.
Technische backbone en ecosysteem maken data-economie mogelijk
Stad Mechelen kan de door zichzelf gegenereerde data gebruiken om beleidsplannen op te stellen en evidence based beslissingen te nemen, maar deze kunnen ook worden hergebruikt door R&D-afdelingen van organisaties voor het bedenken en uitwerken van innovatieve oplossingen.
“Via de vele sensoren die we hebben geïnstalleerd in het kader van smart city projecten krijgen we een enorme hoeveelheid data binnen”, verduidelijkt Van Cauwenberghe. “Daarom organiseerden we vorig jaar een marktbevraging om een IoT-platform te vinden waarmee we al die data kunnen bijhouden en ontsluiten. Enkel een technische backbone is echter onvoldoende om de data-economie te kunnen aanvuren en onze data te laten hergebruiken door diverse stakeholders.”
Smart city ecosysteem
“We startten daarom een procedure op volgens het principe van de concurrentiegerichte dialoog. Daarbij vroegen we aan de markt om een achterliggend mechanisme en ecosysteem op te zetten dat aan de slag kan gaan met die data om innovatieve oplossingen te bedenken. We vonden daarbij een consortium dat een echte langetermijnsamenwerking wil aangaan met onze stad”, legt Van Cauwenberghe uit. “Deze partners zullen naast een technisch systeem ook een smart city ecosysteem moeten helpen uitbouwen waarin dankzij de beschikbaarheid en uitwisselbaarheid van data snel oplossingen kunnen worden aangereikt door private partners die ook schaalbaar zijn naar andere Vlaamse steden en zelfs daarbuiten.”
Met dank aan:
