Sinds kort mag Leuven zich de Europese Hoofdstad van Innovatie noemen. De stad sleepte immers de prestigieuze iCapital 2020 award binnen, waarmee de Europese Commissie de stad beloont die innovatie het best inzet om de levenskwaliteit van haar inwoners te verbeteren. Interview met een trotse burgemeester Mohamed Ridouani.
Tekst: Joris Hendrickx
Hoe is Leuven erin geslaagd om de iCapital 2020 award in de wacht te slepen?
“Deze award is een erkenning van de aanpak en methodiek die we al sinds jaren aan het opbouwen zijn. Innovatie is hierdoor intussen doorgesijpeld naar alle lagen van onze Leuvense samenleving. Door middel van inclusieve innovatie vernieuwen we samen met en voor iedereen. Dat doen we met onder andere ‘Leuven 2030’ en ‘Leuven Mindgate’ op een zeer gestructureerde manier. We zijn ervan overtuigd dat we enkel op die samenwerkende manier sterke oplossingen kunnen vinden om het leven van iedereen beter te maken, denk maar aan de grote vraagstukken rond klimaatopwarming, armoede en ongelijkheid, ziekte, uitsluiting, enz.”
Waarom is dat zo belangrijk?
“In deze uitdagende tijden hebben we meer dan ooit nood aan steden die laten zien dat er hoop is voor de toekomst en dat samenwerking de juiste manier is om die toekomst vorm te geven. We willen een open stad zijn waar nieuwe en diverse inzichten vanuit alle soorten achtergronden en sectoren welkom zijn. Dat is nu eenmaal nodig voor de oplossingen van morgen.”
“Tegelijk brengt dat vooruitgang met zich mee. Leuven groeit vandaag snel, ook economisch. We creëren dus ook heel wat jobs voor alle mogelijke profielen in een breed scala van sectoren. Het bouwen van een toekomstgerichte kenniseconomie rond onze kennisinstellingen heeft daar een cruciale rol in gespeeld. Maar we moeten daarvoor ook investeren in het leiderschap van de toekomst waarin empathie, samenwerking en het meetrekken van mensen in gemeenschappelijke ambities centraal staan.”
Het verhaal achter de award
2011 – covenant of Mayors
Met de ‘Covenant of Mayors’ engageerde het Leuvense stadsbestuur zich om ambitieuzer te zijn dan wat op dat moment gangbaar was. Het wilde hiermee een voortrekkersrol opnemen en zich richten op een duurzame toekomst. Dit engagement is sindsdien doorgetrokken in alle beslissingen en processen.
⬇️
2013 – wetenschappelijk rapport
Op vraag van Stad Leuven stelde KU Leuven een wetenschappelijk rapport op over wat het zou betekenen om klimaatneutraal te worden. Hieruit bleek dat Leuven alleen maar kon winnen door deze verantwoordelijkheid op te nemen en de daarbij gepaarde opportuniteiten te verzilveren. Dit rapport vormde de wetenschappelijk basis om meerdere haalbare scenario’s op te stellen. Hierbij werd duidelijk gesteld dat de overheid dit niet alleen kan en dus de hele samenleving verantwoordelijkheid moet krijgen.
2013 – oprichting Leuven 2030
Vanuit dit besef werd de vzw Leuven 2030 opgericht: een quadruple helix met beslissingsbevoegdheden waarin alle hoekstenen van de samenleving structureel en evenwaardig vertegenwoordigd zijn. Op die manier wordt bij elk initiatief rekening gehouden met alle agenda’s en meningen, en wordt het stuur gedeeld door iedereen. Dankzij deze structurele betrokkenheid wordt een dynamiek van leiderschap gecreëerd.
⬇️
2016 – circulatieplan
De invoering van het circulatieplan was een radicale stap die heel wat politieke moed vergde. Vanuit Leuven 2030 werd al snel het burgerplatform Straten Vol Leuven opgericht. Dat verenigt mensen en organisaties die zich mee willen inzetten voor een leefbare publieke ruimte en duurzame mobiliteit. Op die manier werd meer draagvlak gecreëerd en kon het debat worden genuanceerd.
2016 – oprichting Leuven MindGate
Leuven MindGate is een triple helix waarin de lokale overheid, bedrijven en kennisinstellingen samenwerken rond de thema’s gezondheid, creativiteit en hightech. Het doel is om Leuven nog beter internationaal op de kaart te zetten, meer talent aan te trekken en de kruisbestuiving tussen de verschillende actoren te bevorderen. Door de overlappende aspecten tussen Leuven MindGate en Leuven 2030 hebben deze initiatieven zich door de jaren heen steeds meer gevonden.
2016 – utopiajaar
2016 was eveneens het jaar waarin de inwoners van Leuven mee werden betrokken in een intensieve denkoefening rond de stad van de toekomst. Ook hier werd een context gecreëerd waarin burgers een rol zagen voor zichzelf om de stad mee vorm te geven.
⬇️
2017 – ELENA-project
Om de renovatiegraad van de Leuvense grote gebouwen te verhogen, werd een consortium van zeventien partners opgezet die zich engageerden om voor 37 miljoen euro te investeren in energetische renovaties. Intussen zijn dat 24 partners geworden met een investeringsportefeuille van meer dan 50 miljoen euro. Dankzij deze samenwerking tussen grote en kleine partners was de investering hoog genoeg om aanspraak te maken op steun van het ELENA-fonds van de Europese Investeringsbank.
⬇️
2018 – European Green Leaf Award
Leuven 2030 en Stad Leuven dienden samen een dossier in waarmee ze de European Green Leaf Award binnenhaalden. Deze internationale erkenning was een enorme ruggensteun die bevestigde dat Leuven en haar partners op de juiste weg waren. De dynamiek die zo ontstond, maakte het meteen ook gemakkelijker om nóg ambitieuzere doelen voorop te stellen.
2018 – iCapital runner-up
In 2018 nam Stad Leuven voor het eerst deel aan de iCapital Award en eindigde toen meteen bij de laatste zes genomineerden. Deze deelname was een cruciale oefening waarbij Stad Leuven, Leuven 2030 en Leuven Mindgate elkaars raakpunten leerden te verenigen in één verhaal.
⬇️
2020 – iCapital award winnaar
In 2020 haalde Leuven uiteindelijk de iCapital award binnen. De deelname van 2018 vormde de basis van het sterke dossier rond samenwerking en mede-eigenaarschap waarin het welzijn en de gezondheid van de burger centraal staan.
2020 – ambitieuze blik vooruit
Stad Leuven wil in de toekomst nóg meer kunnen laten zien wat duurzame samenwerkingen kunnen betekenen op het vlak van levenskwaliteit, harmonieus samenleven en welzijn, maar ook voor het uitbouwen van een florerende economie die de grenzen van onze planeet respecteert. Leuven wil daarnaast nog prominenter op de internationale radar komen als een plek waar men kan bijdragen aan de oplossingen van morgen.