Johan Hanssens, secretaris-generaal van het Departement Economie, Wetenschap en Innovatie (EWI), bespreekt de rol van innovatie als antwoord op het duurzaamheidsvraagstuk.
De afgelopen periode waren alle ogen gericht op Glasgow, waar de 26ste internationale klimaatconferentie van de Verenigde Naties plaatsvond. Wereldleiders gingen er op zoek naar akkoorden om de opwarming van de aarde ruim onder de twee graden Celsius te houden ten opzichte van de pre-industriële periode.
Samen met gedragsveranderingen van burgers en bedrijven, vormen wetenschappelijk onderzoek en innovatie dé sleutels om die doelstelling te bereiken. Vlaams minister van Wetenschapsbeleid en Innovatie, Hilde Crevits, trekt daarom in haar beleid volop de kaart van de klimaatneutrale toekomst. Het vormgeven van die toekomst vereist een structurele samenwerking tussen vier groepen in de samenleving: overheden, bedrijven, kennisinstellingen en burgers. Het komt de overheid toe het kader te creëren waarbinnen nieuwe kennis gecreëerd en bestaande kennis toegepast kan worden.
Met een mooie vierde plaats binnen de EU-27 behoort ons land voor het eerste tot de groep van innovatieleiders.
Ondersteuning op alle vlakken
In Vlaanderen wordt daarom het hele traject van wetenschappelijke doorbraken tot commercialisering ondersteund. Via het Fonds Wetenschappelijk Onderzoek (FWO) Vlaanderen investeren we in onderzoekers en onderzoeksinfrastructuren: aan de hand van fundamenteel en strategisch basisonderzoek vormen zij een brede en wendbare Vlaamse kennisbasis. Via het Vlaams Agentschap Innoveren en Ondernemen (VLAIO) kapitaliseren we op die kennisbasis door bedrijven en speerpuntclusters van bedrijven te ondersteunen in hun onderzoeks- en ontwikkelingsprojecten. Met de financieringsagentschappen PMV en LRM voorzien we in financiële noden onder de vorm van leningen, waarborgen en kapitaal.
Een aanpak die loont, want Vlaanderen behoort vandaag tot de wereldwijde koplopers wat betreft gezamenlijke O&O-uitgaven van de overheid, de kennisinstellingen en de bedrijven in % van het bruto binnenlands product (3,35%). Binnen de EU-27 behoort België voor het eerst tot de groep van ‘innovatieleiders’: we staan hier op een mooie vierde plaats na Zweden, Finland en Denemarken. En Vlaanderen klokt af op de 27ste plaats op 240 Europese regio’s.
Samen met gedragsveranderingen van burgers en bedrijven vormen wetenschappelijk onderzoek en innovatie dé sleutels om de duurzaamheidsdoelstellingen te bereiken.
Digitalisering en klimaat
Het komt er dan ook op aan om verder te investeren in onderzoek en innovatie. In het bijzonder in de zogenaamde ‘tweeling-transitie’: digitalisering en klimaat. Investeringen in de klimaattransitie werden, op initiatief van minister Crevits, daarom decretaal verankerd in een ‘klimaatdecreet’ dat weldra in het Vlaams Parlement zal worden ingediend. Elke Vlaamse regering zal in de toekomst een uitgewerkte toekomstvisie – een transitieplan voor de industrie richting klimaatneutraliteit – moeten voorleggen aan het parlement. Een plan met concrete doelstellingen, tussentijdse evaluatiemomenten en flankerende maatregelen om die doelstellingen te halen.
Wanneer overheden, kennisinstellingen, bedrijven én burgers de handen in elkaar slaan, zal het ons lukken. De diverse bijdragen in deze special getuigen alvast van het aanpassings- en innovatievermogen van de Vlaamse actoren.