Voor het eerst in de geschiedenis doorbreekt Vlaanderen de norm van 3% van het bbp aan onderzoek en ontwikkeling. Bovendien rekende het European Innovation Scoreboard onze regio dit jaar tot de selecte kring van Innovation Leaders.
Om de kennismaatschappij in Europa de wind in de zeilen te geven, klikten de Europese regeringsleiders in 2000 de minimuminvesteringen in onderzoek en ontwikkeling (O&O) vast op 3% van het bbp, te behalen tegen 2010. Vlaanderen, van oorsprong een productie-economie, diende zijn economisch en industrieel weefsel grondig te herijken. De weg bleek lang en de tijd beperkt, zodat finaal 2020 als horizon naar voor werd geschoven. “Het is de verdienste van opeenvolgende Vlaamse regeringen dat ze strategische middelen bleven inzetten om deze ambitie waar te maken”, vertelt Hans Willems, secretaris-generaal van het FWO.
De sterkte van de huidige kenniseconomie situeert hij in de kruisbestuiving tussen universiteiten en strategische onderzoekscentra zoals imec en VIB, overheidsmiddelen en partnerships met de industrie. “Dit Triple Helix model maakte uiteindelijk de versnelling mogelijk: Vlaamse bedrijven, overheden en kennisinstellingen investeerden in 2019 ruim 3,35% van het bbp in O&O.”
Niet op de lauweren rusten
Op basis van indicatoren zoals de aanwezigheid van doctoraten, publicaties van hoogstaand wetenschappelijk onderzoek, patenten en octrooien, rangschikt de Europese Commissie jaarlijks de prestaties van landen en regio’s inzake kenniseconomie. Een globale ranking waarin Vlaanderen zich dit jaar voor het eerst een Innovation Leader mag noemen, net onder landen als Zweden, Finland en Denemarken.
Jarenlange volgehouden inspanningen om de regionale kenniseconomie uit te bouwen, werpen eindelijk hun vruchten af.
“Zowel de erkenning door het European Innovation Scoreboard als het afgelegde traject verdient een pluim”, meent Willems. “Traditioneel zit het FWO aan het begin van de kennisketen, met zijn focus op fundamenteel wetenschappelijk onderzoek en strategisch basisonderzoek. Een stevig fundament waarop zich in latere fases verder onderzoek en ontwikkelingen enten. Die brede basis geeft universiteiten, strategische onderzoekscentra en kennisinstellingen de kans om verder te groeien, zodat ze een belangrijke speler blijven in het kennisnetwerk dat Vlaanderen uitrolt.”
“Kunnen we verder op deze ingeslagen weg? Zeker! De bekroning tot Innovation Leader geeft namelijk aan dat we de juiste strategie hanteren om innovaties te initiëren en vruchtbare partnerships, zowel binnen als buiten Europa, aan te trekken. Laat dat meteen het toekomstperspectief zijn: de investeringen en inspanningen van de voorbije jaren verder consolideren.”