Innoveren staat bovenaan de agenda van de provincie Antwerpen. “Onze provincie is een ondernemende regio, waarin vernieuwing een belangrijke rol speelt”, zegt gedeputeerde Ludwig Caluwé. “Wij werken daarvoor samen met universiteiten en kenniscentra, maar voeren ook onafhankelijk onderzoek.”
Tekst: Sandra Gasten
Waarom zet de provincie Antwerpen zo sterk in op innovatie?
“Onze economische welvaart wordt gedragen door bedrijven in onder meer de agro-industrie, chemie en life sciences. Maar zij staan voor verschillende uitdagingen. Als ze concurrentieel willen blijven, moeten ze innoveren. En daarvoor zijn financiële hulp, infrastructuur en samenwerkingsverbanden nodig.”
“Daarom neemt onze samenwerking met universiteiten, hogescholen en kennisinstellingen zoals VITO in ons beleid een belangrijke plaats in. We willen onderwijs, onderzoek en ondernemen dichter bij elkaar brengen.”
Naast die samenwerkingen ondersteunt de provincie ook concrete projecten die toegespitst zijn op innovatie.
“Rechtstreeks investeren we elk jaar zo’n vijf miljoen euro in projecten waarin duurzaamheid, energie, zorg, voeding en land- en tuinbouw een belangrijke rol spelen, thema’s die hoog op de agenda staan. Het is belangrijk dat we als overheid de ruimte creëren voor onafhankelijk onderzoek, zo worden de klemtonen niet alleen door economische doeleinden bepaald. Kamp C bijvoorbeeld, dat zich richt op duurzaamheid en innovatie in de bouwsector, heeft als eerste in Europa een volledig huis in 3D geprint en stelt die technologie nu ter beschikking van bedrijven en kennisinstellingen.”
“Daarnaast geven we ook vaak financiële ondersteuning aan bedrijven en organisaties die Europese subsidies aanvragen. Ons duwtje in de rug zorgt dan voor voldoende startbudget om een groot project binnen te halen. Die investering loont, want op die manier is er de voorbije jaren al 99 miljoen euro aan Europese steun naar onze provincie teruggevloeid.”
Welke projecten hebben recent mooie resultaten geboekt?
“Dan noem ik zeker de ontwikkeling van het Wetenschapspark UAntwerpen. Hier zitten starters, groeiers en multinationals op één terrein, waardoor ze elkaar kunnen bestuiven op het vlak van nieuwe technologieën.”
Inzetten op het talent van morgen is een belangrijke factor om innovatie te stimuleren. Omgekeerd is innovatie dan weer een stimulans om nieuwe krachten aan te trekken.
“Of het FabLab, waarvoor we samenwerken met de Karel de Grote Hogeschool. Dat is een werk- en ontmoetingsplaats waar studenten en niet-studenten kunnen gebruikmaken van collectieve infrastructuur zoals 3D-printers, laser cutters en audiovisuele apparatuur om onderzoek te voeren.”
Een belangrijke realisatie wordt ook Log!Ville, dat volgend jaar de deuren opent.
“In dat demonstratie- en kenniscentrum worden logistieke innovaties in de kijker gezet. De focus zal er liggen op vernieuwing die nog niet terug te vinden is in het bedrijfsleven, maar waarvan we de implementatie willen bevorderen. We kijken ook uit naar de komst van het nieuwe bezoekers- en belevingscentrum voor de Antwerpse haven, dat binnen enkele jaren wordt gerealiseerd. Het wordt een plek waar jongeren alle aspecten van de haven leren kennen.”
“Inzetten op het talent van morgen is namelijk ook een belangrijke factor om innovatie te stimuleren. Omgekeerd is innovatie dan weer een stimulans om nieuwe krachten aan te trekken.”
Succesvolle voorbeelden uit het werkveld
Wetenschapspark Universiteit Antwerpen
POM Antwerpen is de drijvende kracht achter het wetenschapspark in Niel. Innovatieve bedrijven die actief zijn binnen Health en Environment vinden hier een ruimte op maat, maar ook een actieve community en relevante ondersteuning.
“Zo bieden we vanuit incubator Darwin in samenwerking met partners hulp op vlak van onder meer HR, fiscaliteit en ICT”, zegt Jade Verrept van Wetenschapspark Universiteit Antwerpen. “Voor start-ups in de healthsector gaan we nog een stapje verder. We merken dat de drempel richting artsen en ziekenhuizen vaak groot is, terwijl het net belangrijk is om je uitvinding te valideren en te verzekeren dat ze wel degelijk aansluit bij de noden van de zorgverstrekker of patiënt.”
“We zijn dan ook blij dat de provincie middelen vrijmaakt voor de ecosystemen die op het park ontstaan en die binnen specifieke niches zowel artsen, onderzoekers, start-ups als de industrie samenbrengen. Zo is er eu.reca, de European Respiratory Cluster Antwerp, dat innovatie in de respiratoire sector versnelt. Maar ook at.las, dat de ontwikkelaars van cel- en gentherapieën wil helpen hun therapieën sneller tot bij de patiënt te brengen. Zulke gespecialiseerde netwerken zijn voor start-ups erg waardevol én positioneren onze regio en bij uitbreiding heel Vlaanderen als sterke kennishubs.”
Gouverneur Kinsbergcentrum
Het GKC is een centrum voor anders leren, anders werken en innoveren in de zorg. Er verandert veel in de gezondheidszorg: er is de vergrijzing, mensen willen langer thuis blijven wonen, de zorgvragen worden complexer, de digitalisering blijft toenemen, enz.
“Zorgprofessionals hebben dus andere vaardigheden en expertise nodig dan vroeger”, zegt Scarlett Deurinck van het Gouverneur Kinsbergencentrum (GKC). “Hybride leren – een combinatie van klassieke lessen met werkplekleren – en interprofessioneel samenwerken over de verschillende zorgberoepen heen, bieden hiervoor oplossingen. Dat stimuleren we in al onze initiatieven. Kwartier Z is onze oefenruimte voor leerlingen, studenten en professionals in de zorg. Ze kunnen daar in een levensechte omgeving allerlei zorgmodellen en innovaties testen, zoals Rescue Anne. Die reanimatiepop werkt met een app op je smartphone, die aangeeft of ritme en kracht van het reanimeren goed zijn. Dat is een enorme meerwaarde, want het is voor scholen namelijk vaak niet haalbaar om zo’n pop zelf aan te kopen.”
“GKC trekt ook het ZORO-project. Samen met onderwijspartners ontwikkelen we een training waarin interprofessioneel samenwerken, omgaan met zorginnovaties, het contact met de zorgontvanger en het voortdurend verbeteren van de eigen praktijk centraal staan. De inschrijvingen voor de eerste editie lopen. Surf voor meer info naar de website van de provincie Antwerpen en zoek op ZORO of Kwartier Z.”