Jan Hoflack
CSO
Oncodesign
Een nieuwe vorm van geneesmiddelen geeft veelbelovende preklinische resultaten bij verschillende vormen van inflammatoire darmziekten (IBD) die gelinkt zijn aan een aandoening van het immuunsysteem, zoals de ziekte van Crohn en Colitis. Gesprek met Jan Hoflack, CSO van Oncodesign.
Tekst: Joris Hendrickx
Hoe belangrijk is het onderzoek naar middelen tegen auto-immuunziekten?
“Maar liefst 5 tot 7% van de westerse populatie wordt getroffen door een auto-immuunziekte. De medicatie hiervoor vormt dan ook de grootste klasse van medicijnen op de markt. Er bestaan diverse soorten van auto-immuunziekten, maar altijd gaat het over een verstoring van het menselijke immuunsysteem. Je lichaam reageert dan tegen lichaamseigen stoffen, wat gepaard gaat met ontstekingen. Enkele gekende vormen zijn artritis (reuma), de ziekte van Crohn, colitis ulcerosa, psoriasis, astma, multiple sclerosis,…”
Welke middelen bestaan er al?
“De eerste therapieën tegen auto-immuunziekten maakten gebruik van glucosteroïden, en die stoffen worden vandaag nog steeds toegepast. Helaas werken ze slechts voor een korte periode bij een minderheid van de patiënten en gaan ze gepaard met heel wat nevenwerkingen. Een heel goede oplossing is dit dus niet. Sinds eind jaren 90 beschikken we over antilichamen tegen TNF-alpha, de zogenaamde anti-TNF. Samen waren deze tot enkele jaren geleden de meest verkochte medicijnen ter wereld, goed voor een totaalbedrag van ongeveer zestig miljard euro jaarlijks.”
“Het probleem met deze dure stoffen is dat het antilichamen zijn die intraveneus moeten worden toegediend. De patiënt moet dus iedere keer naar het ziekenhuis. Bovendien zorgen ze voor aanzienlijke neveneffecten én opportunistische infecties omdat ze het immuunsysteem volledig plat leggen. Ze werken ook maar voor een bepaalde tijd, waardoor heel wat patiënten er weinig baat bij hebben.”
Welke nieuwe behandelopties zijn er bij gekomen?
“Sinds enkele jaren zijn de kinase-inhibitoren op de markt gekomen. Deze nieuwe categorie van stoffen tegen auto-immuunziekten bestaat uit kleine moleculen, waardoor ze oraal kunnen worden ingenomen. Ze kunnen minder duur zijn omdat ze gemakkelijker produceerbaar zijn. Potentieel hebben ze ook minder neveneffecten.”
We zijn ervan overtuigd dat we zowel inflammatoire darmziekten als auto-immuunziekten kunnen aanvechten.
“Galapagos zal binnenkort een dergelijke stof op de markt brengen, wat meteen ook hun sterk gestegen waarde verklaart. Hun stof is gebaseerd op het kinase JAK1. Vanuit Oncodesign werken we op een volledig nieuw mechanisme, het kinase RIPK2. Onze first-in-classmolecule heeft het potentieel om beter te werken én veiliger te zijn dan de huidige medicijnen. Met deze veelbelovende RIPK2-inhibitor gaan we nu dus mogelijk dezelfde richting uit als waar Galapagos vijf à tien jaar geleden was. Eind 2019 valideerden we deze alvast als kandidaat-medicijn.”
Hoe zijn jullie hiertoe gekomen?
“Al in 2012 vonden we zeer potente en selectieve RIPK2-inhibitoren, maar op dat moment wisten we nog niet wat we de mogelijke toepassingen waren. Gelukkig vonden we prof. Derek Abbott, een wereldwijde autoriteit in RIPK2-onderzoek, zeer snel bereid om met ons samen te werken. Eind 2016 heeft dit project een grote versnelling gekregen toen we een site van GSK in Parijs overnamen.”
“De medewerkers daar, echte drug hunters, waren meteen gemotiveerd om ons RIPK2-project verder te ondersteunen. RIPK2 is een doelwit (een kinase) dat betrokken is in het aangeboren immuunsysteem. Het interageert met receptoren die bacteriën herkennen, waardoor het immuunsysteem alle cellen opkuist die geïnfecteerd zijn met deze bacteriën. Zo vecht het mee tegen bacteriële infecties. Heel wat gastro-intestinale auto-immuunziekten komen voort uit mutaties in de betrokken receptoren.”
Wat is het potentieel hiervan volgens u?
“We zijn ervan overtuigd dat we met de RIPK2-inhibitor inflammatoire darmziekten zoals de ziekte van Crohn en Colitis kunnen aanvechten, maar ook auto-immuunziekten. Dat hebben we bewezen sinds de identificatie van de stof midden 2019. In het voorbije half jaar hebben toxiciteitstesten aangetoond dat onze stof potentieel zeer veilig is.”
Dankzij onze innovatieve manier van werken en onze missie om te zoeken naar nieuwe impactvolle geneesmiddelen kunnen we rekenen op gemotiveerde en loyale medewerkers.
“Daarnaast hebben we met een nieuw farmacologiemodel kunnen aantonen dat onze stof actief is bij gewone colitis én bij immunotherapie gedreven colitis, dus in een acute en chronische fase. Tegen 2028-2029 hopen we de markt te kunnen betreden. Vanaf dan zal onze stof kunnen worden gecombineerd met de bestaande middelen of deze mogelijk zelfs vervangen.”
“We zien tot nu toe immers geen enkel doelwit gerelateerde toxiciteit. Onze stof heeft een regulerende functie op het immuunsysteem en onderdrukt dit dus niet rechtstreeks. Daarnaast zal deze first-in-class-stof mogelijk ook kunnen worden gebruikt voor andere auto-immuunziekten. Er zal dus nog heel wat onderzoek volgen.”
Helpt deze focus op innovatie u om talent aan te trekken?
“Dankzij onze innovatieve manier van werken en onze missie om te zoeken naar nieuwe impactvolle geneesmiddelen kunnen we rekenen op gemotiveerde en loyale medewerkers. Onderzoekers en jonge talenten zoeken ons echt op om hier hun carrière te starten of verder uit te bouwen. Onze successen van het afgelopen jaar hebben dat nog versterkt.”