Met de droogte van vorige en deze zomer nog vers in ons geheugen, beseffen we meer dan ooit dat water een kostbaar goed is. Net als een aantal andere grondstoffen die stilaan uitgeput geraken. Maar evengoed zorgt een teveel aan regenwater soms voor problemen in het dichtbevolkte Vlaanderen. Rioolwaterzuiveraar Aquafin wil met een aantal innovatieve concepten een antwoord geven op beide uitdagingen.
Zo’n 120 liter water verbruikt elke Vlaming dagelijks. Na gebruik komt dat via de riolering uiteindelijk in een zuiveringsinstallatie van Aquafin terecht. Daar wordt het eerst mechanisch en daarna biologisch gezuiverd tot het proper genoeg is om het in een waterloop te kunnen lozen. Maar het kan ook rechtstreeks of na verdere zuivering perfect opnieuw gebruikt worden.
Kwaliteit volgens gebruik
Hergebruik van gezuiverd afvalwater is bij ons nog niet algemeen ingeburgerd. Toch is het een belangrijke piste, wetende dat we in een regio met grote waterstress leven. Een aantal grote bedrijven nemen van Aquafin op structurele basis gezuiverd afvalwater af en waarderen het op tot koelof proceswater. Een drinkwaterbedrijf aan de kust gebruikt het zelfs als basis om er opnieuw drinkwater van te maken.
De Kruitfabriek in Vilvoorde is een site waar evenementen georganiseerd worden en waar ook enkele kleine bedrijven zijn ondergebracht. Hier test Aquafin momenteel concepten uit om op kleine schaal, zeg maar wijkniveau, water te zuiveren voor hergebruik. “We verzamelen het afvalwater van de keukens, de douches en de lavabo’s en zuiveren het met een nanofilter en een rietveld,” legt onderzoeker Francis Meerburg uit.
Urine is rijk aan fosfor, een onmisbaar mineraal voor de voedselketen waarvan de natuurlijke bronnen wereldwijd onder druk staan.
“De toepassing nadien bepaalt de mate van zuivering. Water dat enkel door het rietveld gaat, kan gebruikt worden om de planten te gieten of de toiletten te spoelen. Nanofiltratie haalt onder meer ook zouten en kleurstoffen uit het water waardoor het geschikt is voor schoonmaak, wasmachines en stadslandbouw.”
Meststof uit urine
Urine is rijk aan fosfor, een onmisbaar mineraal voor de voedselketen waarvan de natuurlijke bronnen wereldwijd onder druk staan. Aquafin onderzoekt de recuperatie ervan op grote schaal uit het slib op de zuiveringsinstallaties. In de Kruitfabriek experimenteert het bedrijf met lokale recuperatie uit de geconcentreerde urine afkomstig van de urinoirs in de herentoiletten.
Francis Meerburg: “Een speciale reactor zet de fosfor ter plaatse om in struviet, de ideale meststof voor de plantjes in de ‘Kruittuin’ van de site.”
Regenwater slim sturen
Regenwater als alternatief voor drinkwater voor bepaalde toepassingen in en rond het huis is wel al meer ingeburgerd. Veel woningen, zeker de meest recente, beschikken immers over een regenwaterput om het afstromende water van dakoppervlakken op te vangen. Bij langdurige regen geraken die putten echter vol en lopen ze over naar de riolering. Die zit dan meestal ook al overvol, waardoor het risico op overstorten van ongezuiverd afvalwater naar een waterloop vergroot.
Aquafin onderzoekt nu hoe het vanop afstand private waterputten kan aansturen om ze als extra buffering voor regenwater te gebruiken. Door weersvoorspellingen te koppelen aan een slimme sturing, kunnen de putten in een bepaalde regio even voor een felle regenbui gedeeltelijk leeggelaten worden. Het water kan dan ter plaatse in de bodem infiltreren en in de put wordt zo plaats gemaakt om de bui te helpen opvangen.
“Dit concept zit nog in de onderzoeksfase maar lijkt toch heel wat potentieel te hebben,” zegt Marjolein Weemaes, manager R&D. “Er moeten natuurlijk voldoende burgers open staan voor het idee, maar het zou een mooie aanvullende maatregel zijn op het bouwen van bufferbekkens, wat een dure oplossing is en bovendien niet overal mogelijk in ons dichtbevolkt Vlaanderen.”
Aquafin en de Kruitfabriek verwelkomen je graag tijdens Open Bedrijvendag. Het centrale thema dit jaar is “Groen: Duurzaam Ondernemen” en daar sluit het Aquafin-project in de Kruitfabriek mooi bij aan. Benieuwd welke weg het vuil water aflegt alvorens het hergebruikt wordt op de site? Kom dan een kijkje nemen op zondag 6 oktober 2019.