De bouwsector zit midden in een duurzame transformatie. Zo worden wat betreft de buffering, de infiltratie en het hergebruik van regenwater grote stappen vooruit gezet. “Maar ook tijdens de bouw kan er bewuster worden omgegaan met water”, zegt Jean-Pierre Waeytens, gedelegeerd bestuurder van Bouwunie.
Jean-Pierre Waeytens
Gedelegeerd bestuurder van Bouwunie
“Sinds oktober 2023 is de nieuwe ‘Hemelwaterverordening’ van kracht voor alle particulieren. Deze richt zich vooral op nieuwbouw en grondige renovaties of uitbreidingen van bestaande gebouwen. Een belangrijke eis is dat je een hemelwaterput moet voorzien van tenminste 5.000 liter. Met een dakoppervlakte van meer dan 80 m² dient dat tenminste 7.500 liter te zijn en bij meer dan 120 m² is 10.000 liter het minimum. Dat regenwater moet je vervolgens verplicht hergebruiken, bijvoorbeeld voor het spoelen van je toiletten, de was te doen, je auto te wassen, te poetsen of planten water te geven”, vertelt Waeytens.
Uitdagingen bij collectieve wooneenheden
“Gelukkig zien we in de praktijk bij onze leden dat bij nieuwbouw al per definitie zulke regenwaterputten worden geïnstalleerd. Een investering in een waterput met pomp- en filterinstallatie verdient zich immers al snel terug. De ‘Hemelwaterverordening’ stelt overigens dat er buffers en infiltratievoorzieningen moeten komen wanneer er grote verharde oppervlakten worden gecreëerd. Een goed voorbeeld van een infiltratiemaatregel zijn waterdoorlatende klinkers”, klinkt het. “De vraag is echter hoe men dat zal kunnen realiseren bij collectieve wooneenheden zoals appartementsgebouwen. Die hebben een grote dakoppervlakte, maar daaronder zitten veel aparte appartementen. Het zal niet evident zijn om voldoende hemelwater op te vangen, zodat iedereen in zo’n gebouw er zelfs enkel maar de toiletten mee kan spoelen. Als het dan een week niet regent, is de waterput al leeg.”
Een investering in een waterput met pomp- en filterinstallatie verdient zich al snel terug.
Naar een duurzamer waterbeheer op bouwwerven
“Ook tijdens de bouw zelf kan heel wat water worden bespaard”, vervolgt Waeytens. “Ik denk onder meer aan het water dat men oppompt om een bouwgrond of bouwput droger te maken. Steeds meer bouwbedrijven vangen dit op in vaten in plaats van het rechtstreeks te laten wegvloeien naar de riolering. Ze kunnen dat water dan in theorie hergebruiken, al is daar een bijzondere vergunning voor nodig. Er is op dat vlak nood aan een beter wettelijk kader dat het evenwicht bewaart tussen hergebruik en het vermijden van een te laag grondwaterpeil. Men dient ook het gebruik van leidingwater op de werf zoveel mogelijk te beperken en waar mogelijk te vervangen door regenwater. Uiteraard moet men de kraantjes en aansluitingen goed en regelmatig controleren op lekken.”
Duurzame shift door de hele bouwsector heen
“De bouwsector levert uiteraard op een veel bredere schaal duurzame inspanningen. Water is slechts één element in de klimaatbewustwording van onze sector. Zo gaan we vandaag veel bewuster en voorzichtiger om met de inname van open ruimte. In lijn met de bouwshift zet onze sector steeds meer in op inbreiding, maar ook daar stelt er zich een uitdaging rond water. Aangezien er binnen een reeds bebouwde zone nog meer verharde oppervlakte en gebouwen bijkomen, dient er absoluut aandacht te zijn voor voldoende waterinfiltratie. Groendaken zijn bijvoorbeeld een goede oplossing bij al verharde oppervlakten. Zij houden in eerste instantie het regenwater vast, wat kan helpen bij het verminderen van overstromingen en het ontlasten van het rioleringssysteem. Ook circulair bouwen doet stilaan zijn intrede. Het is belangrijk dat de overheid zich met de regelgeving hierrond vooral richt op de toekomst, en niet op het verleden. Enkel zo kan men de mensen echt meenemen in het verhaal. Bij de araak of verbouwing van oude gebouwen kan men onmogelijk verwachten dat dat op een volledig circulaire manier zal gebeuren. Zulke gebouwen zijn daar initieel immers niet op voorzien. Een gedeeltelijke recyclage is uiteraard wel mogelijk”, aldus Waeytens.
Sinds oktober 2023 is de nieuwe ‘Hemelwaterverordening’ van kracht voor alle particulieren. Deze richt zich vooral op nieuwbouw en grondige renovaties of uitbreidingen van bestaande gebouwen.
“Bouwunie geeft zelf ook alvast het goede voorbeeld op het vlak van duurzaam en circulair bouwen. In dat kader hebben we een nieuw kantoor gekocht in een volledig circulair gebouw op Kamp C in Westerlo. Zo willen we onze leden duidelijk meegeven dat duurzaamheid cruciaal is en hen tonen dat volledige circulariteit nu al mogelijk is.”