Welke bedrijven komen morgen in nauwe schoentjes als er te weinig water is, of geen water van de juiste kwaliteit? Om economische continuïteit te garanderen, evalueren bedrijven hoe ze hun impact op de leefomgeving kunnen verminderen en zelfs positief kunnen beïnvloeden. “Het idee daarachter kunnen we samenvatten als waterneutraliteit”, zegt Dirk Halet, strategisch coördinator bij Vlakwa.
Waarom die focus op industrie? Simpel: bedrijven nemen een groot deel van het waterverbruik voor hun rekening, zijn vaak sterk afhankelijk van de veerkracht van het watersysteem en zijn medeverantwoordelijk voor de waterkwaliteit in hun omgeving. Bovendien zorgen de vijftien meest waterintensieve sectoren rechtstreeks voor één op de vier jobs en voor meer dan een derde van de bruto toegevoegde waarde in Vlaanderen.
Waterneutraliteit
Het doel van waterneutraliteit is om de netto-impact van bedrijfsactiviteiten op de beschikbaarheid en kwaliteit van water naar nul te brengen. Zo wordt de watervoorziening duurzaam beheerd. Kwantitatief bereik je waterneutraliteit door waterverbruik te verminderen, water ter plaatse te hergebruiken en de resterende watervraag lokaal te compenseren. Wie mag wanneer en hoeveel water onttrekken? Dat begint ook te dagen bij de bedrijven zelf. De lozingsvoorwaarden worden steeds strenger, waardoor we op een punt komen dat het logisch wordt om dat propere water zelf terug in te zetten – of om het uit te wisselen met de buren. Sinds dit jaar wordt circulair afvalwater ook vrijgesteld van heffingen om waterhergebruik tussen bedrijven een duwtje in de rug te geven.
Met Oona, een dynamische leeragenda van en voor bedrijven, geeft Vlaanderen het toekomstbeeld rond duurzaam waterbeheer vorm.
Meesurfen op Europese golf
Maar niet alleen in Vlaanderen borrelt het rond duurzaam water. De eerste helft van 2024 staat België als lidstaat aan het roer van de Raad van de Europese Unie. En dat voorzitterschap zit boordevol water, denk maar aan de herziening van de Urban Waste Water Treatment Directive. Ook vond in maart een bijzondere EU-Waterconferentie plaats in Leuven. Die bood een unieke gelegenheid om water prominent op de politieke agenda te plaatsen. Bovendien konden we zo de Vlaamse expertise in complexe wateruitdagingen in de kijker zetten en tegelijk leren van ervaringen elders in Europa.
Oona
Maar hoe kien je nu een veerkrachtig watersysteem uit? Een helder en inspirerend toekomstbeeld is cruciaal, zodat je visualiseert waar je naartoe werkt. Vlaanderen legt dat toekomstbeeld neer in de vorm van Oona, een dynamische leeragenda van en voor bedrijven. Oona is een kompas voor een sterke economie binnen duurzaam waterbeheer. Een van de hoofdthema’s in de leeragenda is ‘waterneutraliteit’, maar de agenda snijdt ook andere thema’s aan. Of het nu gaat om water voor de economie, landbouw, natuur of om drinkwater: elke toepassing moet putten uit dezelfde voorraad. En die voorraad is eindig. Daarom is samenwerking tussen bedrijven, overheden, kennisinstellingen en de brede maatschappij van essentieel belang om geïntegreerde oplossingen te ontwikkelen. Laten we werken aan een toekomst waarin water een centrale rol speelt en we economische veerkracht opbouwen. Water always finds a way. So do we!