Om de kust en het hinterland tegen overstroming vanuit de zee te beschermen, voert het agentschap voor Maritieme Dienstverlening en Kust (MDK) sinds 2011 de maatregelen zoals beschreven in het Masterplan Kustveiligheid uit. Nathalie Balcaen, administrateur-generaal bij het MDK, licht de werking toe.
“Vlaanderen heeft een relatief korte kustlijn van 67 kilometer. De kuststreek is een dichtbevolkte en drukbezochte regio met een mix van natuurwaarden en recreatieve troeven. Tegelijkertijd is de regio ook uiterst kwetsbaar voor zware stormvloeden uit zee. Onze stranden en duinen vormen de natuurlijke zeewering. Voor de versterking van deze natuurlijke zandige kust vormen suppleties of aanvoer van zand de basisoplossing. Op een breder en hoger strand kunnen golven breken en verliezen ze hun energie vooraleer ze schade kunnen toebrengen aan de zeedijk of de bebouwing.”
Masterplan Kustveiligheid
“Door het aanbrengen van extra zand op de stranden, de vooroever (het stuk strand net onder de laagwaterlijn) of de duinvoet versterken we niet alleen de zeewering maar ook de natuurlijke kustdynamiek en -ecologie. Het is een flexibele oplossing waardoor de kust in zekere mate kan meegroeien met de zeespiegelstijging. In zones waar natuurlijke oplossingen onmogelijk of onvoldoende zijn – bijvoorbeeld in de havens – voorzien we in waterkerende constructies zoals stormmuren of een stormvloedkering.”
“Het Masterplan Kustveiligheid moet onze kust beschermen tot 2050, rekening houdend met een zeespiegelstijging van dertig centimeter in 2050 en tachtig centimeter in 2100 voor infrastructuren met langere levensduur. Uiteraard moeten we ook na 2050 beschermd blijven. Binnen het project Kustvisie werkt de Vlaamse overheid een strategie uit om ook op lange termijn de kust en het achterland te blijven beschermen bij hogere zeespiegelstijgingen.”
Nature based solutions
“Uitgevoerde projecten dragen bij aan de continue verbetering. Door de jaren heen is er een wereldwijde tendens merkbaar om over te stappen naar nature based solutions: door positief gebruik te maken van de krachten van de natuur zoals wind, getij, stromingen en golven, ontstaat een dynamische en veerkrachtige kust die bestand is tegen stormen en klimaatwijziging. Hogere en bredere stranden betekenen uiteraard meer zand. Bij hevige storm kan dit leiden tot zandoverlast op de zeedijk, de rijweg of de tramsporen. Op een aantal plaatsen langs de kust plantte MDK samen met de betrokken gemeente helmgras aan om op termijn een duin voor de dijk te krijgen. Zo wil men in eerste instantie nagaan in welke mate de duinstrook zand opvangt. In de aangeplante vakken is gevarieerd met de hoogte of dichtheid van de vegetatie. Dit moet meer informatie opleveren over de ideale aanlegmethode van een duin.”
“Naast de wetenschappelijke conclusies moeten deze projecten ook meer draagvlak creëren voor deze natuurlijke oplossingen. Hogere duinen kunnen het zeezicht vanop de zeedijk namelijk verstoren. De proefprojecten leren hoe een duin in hoogte evolueert en hoe dit eventueel gestuurd kan worden. Met onze expertise in kustbescherming zorgen we voor een veilige, aantrekkelijke en natuurlijke kust. Nu en in de toekomst”, besluit Balcaen.