Het klimaat wordt steeds wispelturiger. Zomers van aanhoudende droogte wisselen af met uitzonderlijk intense regenbuien en lokale overstromingen. Extreme weersomstandigheden die Vlaanderen confronteren met een aantal pittige uitdagingen: maximale waterbuffering en -infiltratie, optimale afvoer en de garantie op een kwaliteitsvolle drinkwaterlevering – om maar enkele te noemen.
Tekst: Katrien Bonne
Extremen verzoenen
“De ene zomer valt er geen druppel en loert waterschaarste om de hoek, terwijl vorige juli enkele regenbommen juist de vernietigende kracht van water etaleerden”, vertelt Carl Heyrman, Algemeen Directeur bij AquaFlanders. “Zeker is dat alle voorspellingen in dezelfde richting wijzen: in de toekomst zal dit soort weerfenomenen steeds frequenter voorkomen. Via een integrale aanpak van waterbeheer en -beleid kan Vlaanderen dus maar beter onderzoeken hoe het hardnekkige droogte én wateroverlast met elkaar kan verzoenen. Hemelwater moet optimaal kunnen doordringen in de bodem, zodat onze grondwatervoorraden – de bron waaruit ook toekomstige generaties zullen putten – op niveau blijven. Als dichtbevolkte en economisch sterk ontwikkelde regio is de ontharding van Vlaanderen een heikel punt. Maar ik ben hoopvol: er wordt volop ingezet op de ontwikkeling van waterdoorlatende verhardingsmaterialen, een evolutie die ook de bouwsector ondersteunt.”
“Nieuwe technieken, zoals de ontzilting van brak en op termijn ook zeewater, boren nieuwe wateraders aan en ondergrondse wateropslagplaatsen worden in kaart gebracht: natuurlijke reservoirs die de waterbedrijven vullen bij wateroverschot. Het belang van regenwaterputten komt eveneens in beeld: wanneer hevige neerslag wordt verwacht kunnen ze grotendeels worden leeggepompt om de regenval te bufferen en het rioolstelsel te ontlasten. Een slimme sturing gekoppeld aan weersvoorspellingen moet dat mogelijk maken. Als sluitstuk van een integraal waterbeheer en -beleid is het daarom noodzakelijk om overal, in alle gemeenten, droogte- en hemelwaterplannen op te stellen die op deze extremen anticiperen.”
Enkele jaren geleden engageerden de Vlaamse waterbedrijven zich ertoe om op elke plek en onder alle omstandigheden de drinkwaterlevering te verzekeren.
Circulair water
Een belangrijke nieuwe waterbron is circulair water. “Uit het effluent van een rioolwaterzuiveringsinstallatie in de regio produceert het West-Vlaamse waterbedrijf Aquaduin al sinds 2002 drinkwater. Een principe dat je ook kunt doortrekken naar andere niveaus: zo kan op een bedrijventerrein het productiewater van bedrijf X misschien wel gebruikt worden voor toepassingen binnen bedrijf Y. In de privé-omgeving is hemelwater geschikt wanneer geen drinkwaterkwaliteit vereist is: met regenwater kan je perfect het toilet doorspoelen, de wasmachine laten draaien, de tuin sproeien of de auto wassen. De optimale opvang van hemelwater is dan natuurlijk primordiaal.”
Garantie op zuiver water
En wat indien drinkwaterkwaliteit wel vereist is? “Enkele jaren geleden engageerden de Vlaamse waterbedrijven zich ertoe om op elke plek en onder alle omstandigheden de drinkwaterlevering te verzekeren. Hiervoor is een sterke infrastructuur nodig en een koppeling tussen de diverse drinkwatervoorzieningsnetten, want water stopt niet aan de grenzen. Dat deze bedrijven de handen in elkaar sloegen op vlak van productie, opslag en toevoer is zonder meer een goede zaak.”