Vlaanderen behoort tot één van de meest kwetsbare regio’s in Europa op het vlak van waterschaarste. “De aanwezigheid van voldoende water voor gezinnen, onze industrie en de natuur is dan ook verre van evident”, benadrukt Bernard De Potter, administrateur-generaal bij de Vlaamse Milieumaatschappij.
Welke rol vervult de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) in het Vlaamse waterbeleid?
“De VMM meet en controleert de kwantiteit en kwaliteit van water, beheert onbevaarbare waterlopen van eerste categorie, monitort de grondwatervoorraden, int een heffing op watervervuiling en op grondwaterwinning, adviseert over milieuvergunningen en zorgt voor de planning van en toezicht op de waterzuiveringsinfrastructuur. Ook houden we toezicht op de drinkwatervoorziening in Vlaanderen. We stellen ons op als een oplossingsgerichte partner voor een klimaatbestendige leefomgeving. Samen met partners zoeken we naar oplossingen om de impact van droogte en wateroverlast te beperken en rivieren en beken ecologisch gezond te houden.”
Waarom is water in Vlaanderen zo kwetsbaar geworden?
“Vlaanderen staat in Europa bovenaan de lijst met regio’s die een hoog risico op droogte en waterschaarste hebben. Dat komt omdat we een dichtbevolkt gebied zijn met veel verharding, een waterintensieve economie en onvoldoende circulaire infrastructuur die het water kan opvangen en vasthouden. Bovendien zorgt de klimaatverandering voor meer intense weersomstandigheden. We kampen tegelijk met droogte en wateroverlast. Van de voorbije zes jaar waren er maar liefst vijf zomers met extreme droogte, afgewisseld met zware overstromingen in 2021.”
Wat gebeurt er al om ons schaarse water veilig te stellen?
“In 2020 lanceerde de Vlaamse regering onder impuls van minister Zuhal Demir de Blue Deal, een ambitieus plan om de droogteproblematiek in Vlaanderen aan te pakken. Het uitgangspunt daarvan is dat we slimmer moeten omgaan met water, want elke druppel telt. Minder water gebruiken, meer water hergebruiken en alternatieve bronnen zoals regenwater hergebruiken. Daarnaast dienen we gebieden die van nature water vasthouden (moerassen, veengebieden, valleien…) te herstellen. Tot slot wil de Blue Deal de groenblauwe netwerken weerbaarder maken tegen de klimaatverandering.”
We moeten allemaal samen zuiniger omspringen met water en actief nadenken over milieuvriendelijke manieren om er gebruik van te maken.
Waarom is samenwerking zo belangrijk?
“Water zit als een kostbare bron verweven in onze samenleving. Het is van cruciaal belang voor onze natuur en wordt actief gebruikt door ondernemingen, landbouwers, lokale besturen, burgers, enz. We moeten er daarom allemaal samen zuiniger mee omspringen en actief nadenken over milieuvriendelijke manieren om er gebruik van te maken. Op die manier groeit het bewustzijn dat water kostbaar is, een gedachte die moet leven in onze maatschappij! Vanuit dat idee organiseren we dit jaar van 18 tot en met 26 maart al voor de derde keer ‘De Vlaamse Waterdagen’.”
Wat willen jullie bereiken met ‘De Vlaamse Waterdagen’?
“Door de activiteiten van verschillende organisaties, verenigingen en lokale besturen rond water te bundelen, willen we het waterbewustzijn bij de Vlaming verhogen. Op het platform waterdagen.be kunnen organisatoren hun lokale of digitale activiteit in die periode ingeven en zo helpen om in heel Vlaanderen meer aandacht te creëren voor water. We roepen dan ook massaal op om aan zo’n activiteit deel te nemen. We koppelen ‘De Vlaamse Waterdagen’ ieder jaar met Wereldwaterdag op 22 maart, een internationale dag in het teken van bewustmaking rond de mondiale waterproblematiek.”
Met ‘De Vlaamse Waterdagen’ organiseren verschillende bedrijven, verenigingen en lokale besturen heel wat activiteiten om het waterbewustzijn bij de Vlaming te verhogen.
Wat kunnen wij als Vlaming doen om spaarzamer te zijn met water?
“Zowel burgers, bedrijven, landbouw, lokale besturen als de overheid kunnen hun steentje bijdragen. Zo kunnen burgers bij de heraanleg van hun tuin nadenken over meer ontharding en meteen ook een nieuwe regenwaterput laten steken om meer water op te vangen. Net zo goed is het aan lokale besturen om bij de aanleg van nieuwe openbare projecten – zoals straten, pleinen en parken – rekening te houden met regenwaterinfiltratie en -opvang, groenvoorziening, ontharding, enz. De VMM reikt daarvoor heel wat handige instrumenten aan. Ook voor bedrijven en de industrie is het gunstig om regenwater uit te wisselen met naburige bedrijven. Wanneer het ene bedrijf wateroverschotten heeft en het andere nood heeft aan water voor zijn bedrijfsprocessen, is samenwerking belangrijk.”
Tot slot: ik zie al heel wat fijne activiteiten op waterdagen.be staan. Welke activiteit zou u aanraden?
“Zelf ben ik een fietser, dus in eerste instantie kijk ik naar de fietsactiviteiten. Maar eigenlijk is er voor ieder wat wils! De website is heel duidelijk gestructureerd zodat je makkelijk zelf je menu kan samenstellen.”