Door slim om te gaan met verlichting kunnen we grote stappen zetten richting een circulaire economie waar niet enkel de planeet, maar ook de gebruikers en producenten beter van worden. Interview met Dominiek Plancke, CEO van ETAP Lighting International, over duurzaamheid en circulariteit als basiswaarden.
Tekst: Joris Hendrickx
Dominiek Plancke
CEO
ETAP Lighting International
“Duurzaamheid zit al sinds onze opstart in 1949 in ons DNA. We engageren ons immers om ten dienste te staan van de samenleving met duurzame verlichtingsoplossingen op maat. We dragen bij aan de bescherming van het klimaat door middel van CO2-reductie én minimaliseren het gebruik van eindige grondstoffen dankzij circulaire oplossingen. De beste manier om deze doelen te bereiken, is volgens ons om producten met een lichte voetafdruk en een zo lang mogelijke levensduur te ontwikkelen.”
Lange levensduur zonder extra energieverbruik
“In tegenstelling tot wat consumenten vaak denken, zijn led’s niet altijd synoniem voor een lange levensduur. Men vergeet immers rekening te houden met het lichtbehoud: hoewel een led lang licht blijft geven, gaat het lichtniveau wel snel achteruit. Na vijftigduizend branduren geven de meeste led’s nog maar 70% van de originele lichtsterkte. Door een intelligent armatuurontwerp en het gebruik van kwalitatieve led’s hebben onze armaturen een lichtbehoud van 97%, wat betekent dat je maar 3% licht verliest. In onze lichtstudies houden we rekening met deze behoudfactor, zodat op het einde van de rit nog steeds het verlangde niveau wordt gehaald.”
Om een circulaire economie op poten te zetten, is het noodzakelijk om de verantwoordelijkheid bij de fabrikanten te leggen.
“Op die manier wordt het aantal armaturen niet overgedimensioneerd en wordt het gebruik van grondstoffen én energie beperkt. Omdat we dat zo belangrijk vinden, geven we op al onze producten standaard een garantie van vijf jaar die zelfs nog uitbreidbaar is. Sommige fabrikanten drijven de led’s op, waardoor ze nog voldoende licht blijven geven op het einde van de levensduur, maar dat gaat dan ten koste van het energieverbruik en dus de ook de CO2-uitstoot.”
Efficiënt onderhoud door een circulair design
“Ondanks de zeer lange levensduur van onze producten, komen ook deze op een bepaald moment aan het einde van hun mogelijkheden. Veel aanbieders van ledverlichting maken de fout om hun verlichting sealed for life te maken. Het zijn dus met andere woorden wegwerpproducten die niet kunnen worden hersteld, maar moeten worden vervangen door een nieuw product. Dat is niet onze circulaire filosofie. Een efficiënt onderhoud is belangrijk om componenten eenvoudig te vervangen, tijdens of op het einde van de gebruiksduur.”
Enkel door de bestaande materialen zoveel mogelijk te hergebruiken, kunnen we de duurzame CO2-doelstellingen van Europa halen.
“Dat is in professionele omgevingen zeker niet eenvoudig. Zo moeten bijvoorbeeld industriële verlichtingsarmaturen voldoen aan bepaalde IP-waarden die de stof- en waterdichtheid aangeven. Dat gaat echter volledig in tegen het gemakkelijk toegankelijk maken van de essentiële – maar ook meest gevoelige – componenten. Sinds dit jaar hebben we evenwel een verlichtingsarmatuur geïntroduceerd die voldoet aan de strenge IP65-waarde waarbij techniekers toch gemakkelijk toegang kunnen krijgen tot de elektronische componenten om deze te herstellen of apart te vervangen. Tegelijk hebben we bij dit toestel ook kunnen besparen op grondstoffen door gerecycleerd aluminium te gebruiken én heeft het een hoge energie-efficiëntie.”
Maximaal circulair renoveren
“Onze verlichtingsarmaturen bestonden reeds voor meer dan 85% uit gerecycleerd aluminium. Daarnaast zijn we er samen met onze leverancier in geslaagd om ook de shields, die in bepaalde armaturen worden geplaats om de lichtbron af te schermen, uit 100% gerecycleerd polycarbonaat te vervaardigen. Recyclage kost echter ook energie. Daarom willen we dat zoveel mogelijk vermijden door op de renovatiemarkt maximaal te werken met gereviseerde producten.”
“We zijn er immers van overtuigd dat we met z’n allen sterk zullen moeten inzetten op de renovatiemarkt als we de duurzame CO2-doelstellingen van Europa willen halen. Dat mag echter niet gebeuren door alle materialen uit die gebouwen te verwijderen en nieuwe te installeren. We moeten de bestaande materialen zoveel mogelijk hergebruiken: enkel wat echt nodig is, moet worden vervangen. In dat kader vervangen wij bijvoorbeeld oude TL-lampen door een ledmodule op maat die perfect past in de oude armatuur.”
Circulair licht als een dienst
“Om een circulaire economie op poten te kunnen zetten, zal het noodzakelijk zijn om de verantwoordelijkheid bij de fabrikanten te leggen. Hierdoor krijg je immers automatisch de waarborg dat zij er alles aan zullen doen om producten een zo lang mogelijke levensduur te geven en om zo weinig mogelijk materialen te gebruiken.”
“Ook op het einde van de rit zullen zij dan gemotiveerd zijn om op een zo goed mogelijke manier om te gaan met die producten. Met C-LaaS (Circular Light-as-a-Service) richten we ons niet op eenmalige verkopen van verlichtingstoestellen, maar op een dienst waarbij wij gedurende de gebruiksduur garant staan voor een zorgeloze verlichting. Dat omvat het ontwerp, de financiering, de installatie en inregeling, een efficiënt onderhoud én de bestemming na het contract. Bij dat laatste bieden we meerdere opties aan: een contractverlenging, een overname van de verlichting door de klant met of zonder onderhoudscontract, een revisering van de bestaande verlichting of recyclage.”
Ambitieuze doelstellingen voor CO2-reductie
“Ook als bedrijf willen we ons steentje bijdragen om de CO2-impact te minimaliseren. We maken daarom deel uit van het Science Based Targets-initiatief dat als doel heeft om organisaties tegen 2030 50% minder CO2 te laten uitstoten. Er wordt daarbij niet enkel gekeken naar de productie, maar ook naar onder meer het wagenpark en alle andere factoren die de CO2-uitstoot kunnen beïnvloeden. Met ETAP engageren we ons zelfs om reeds tegen 2025 onze CO2-voetafdruk te verminderen met 55%. Daarbovenop helpen we via onze producten ook onze klanten om hun CO2-impact te reduceren.”