Onze steeds sneller veranderende economie, en digitale en technologische revolutie, vragen om een sterke evolutie op de arbeidsmarkt. Willen we als land productief, innovatief en competitief blijven, moeten we van levenslang leren een prioriteit maken. En dat doen we door samen te werken. Een dubbelinterview met Luc Sels, rector van KU Leuven en Sonja Teughels, arbeidsmarktexpert bij Voka.
Welke plaats heeft levenslang leren vandaag in onze samenleving?
Teughels: “Het nieuwe beleidskader benadrukt opnieuw het belang van levenslang leren, wat positief is. En met de productiviteitsagenda, waarmee de Vlaamse Regering onze economie productiever wil maken, zijn skills-ontwikkeling en vorming cruciale heomen. Maar ik blijf op mijn honger zitten wat betreft keuzes in hoé we die versnelling rond levenslang leren zullen maken. Er is geen inhoudelijke sturing of rolverdeling.”
Er worden veel mooie initiatieven opgestart, maar deze zijn vaak kleinschalig en versnipperd.
Sels: “Ik heb ook dat gevoel. Levenslang leren heeft topprioriteit, daarom heeft de Associatie KU Leuven dat vier jaar geleden met ‘Continue’ vooropgezet. Dat deden we heel bewust, om drie redenen. Ten eerste worden loopbanen langer en kennen ze meer transities, door de verkorte houdbaarheid van onze competenties. Ten tweede is er de productiviteitsagenda: de planningstermijnen worden korter en de competentiebehoeften veranderen sneller. Als laatste merken we dat ook een groot deel van de bevolking vragende partij is naar vormen van inhoudelijke verrijking, los van het direct nuttige. Hiervoor is de universiteit goed geplaatst. Voor de meer loopbaan- en bedrijfsgerichte opleidingen zoeken we naar een meer hybride leeraanbod, samen met beroepsverenigingen, werkgeversfederaties en het hele werkveld.”
Die samenwerking bevorderen, is precies wat jullie met ‘Continue’ doen.
Sels: “Klopt, ‘Continue’ is een online platform dat de expertise bundelt van UCLL, Odisee, Thomas More, Vives, LUCA School of Arts en KU Leuven om meer gezamenlijke opleidingen aan te bieden en de versnippering tegen te gaan. Vaak in samenwerking met bedrijven en andere externe partners. Het platform biedt meer dan 2.000 diverse vervolgopleidingen in elf domeinen. Van microcredentials, workshops of dagopleidingen tot postgraduaten en online programma’s. Een voorbeeld is de opleiding rond batterijtechnologie, waar we de krachten bundelden met hogeschool Odisee, Agoria, Vito, EnergyVille en een reeks bedrijven met relevante expertise. Wij geven een basisopleiding op onze campus in Gent, en vervolgens bezoeken cursisten EnergyVille en Vito, of bedrijven die on site-opleiding voor hun rekening nemen. Dat is de weg voorwaarts.”
‘Continue’ bundelt de expertise van UCLL, Odisee, Thomas More, Vives, LUCA School of Arts en KU Leuven om meer gezamenlijke opleidingen aan te bieden en de versnippering tegen te gaan. Het platform biedt meer dan 2.000 diverse vervolgopleidingen.
Groeit dat bewustzijn van het belang van samenwerking ook in de andere sectoren?
Teughels: “Er worden veel mooie initiatieven opgestart, maar deze zijn vaak kleinschalig en versnipperd. Het ene bedrijf richt een academie op, het andere een samenwerking met een hogeronderwijsinstelling. Sommigen richten zich naar partners zoals Syntra of de private markt. Er is een enorm veld aan mogelijke partners, maar dat veld is gelaagd. Iedereen werkt op een ander doelpubliek of niche, en niemand vindt zijn weg er nog in terug. Er is geen aansturing of concrete visie. Ook het aanbod van het hoger onderwijs, zoals ‘Continue’, is breed. Vind daar je weg nog maar eens in terug. Er kan nog heel wat verbeterd worden op dit vlak.”
Sels: “Dat zal zijn tijd vragen. ‘Continue’ maakt bestaand aanbod doorzoekbaar. Dat is op zich een grote stap voorwaarts: universiteiten en hogescholen die de krachten bundelen en ook een gezamenlijk aanbod ontwikkelen. De uitdaging die we nu oppakken is het in kaart brengen van de behoefte of vraag. Wij zijn niet meer de universiteit die enkel aanbod genereert en dat in de samenleving of het bedrijfsleven duwt. We luisteren naar wat er leeft aan de vraagzijde. Hoe kunnen wij daar met onderzoek, innovatie en opleidingstrajecten een antwoord op bieden? Zo definiëren we speerpunten in ons onderzoek en opleidingsaanbod die ondersteunend zijn voor, bijvoorbeeld, de productiviteitstoename in ons bedrijfsleven. En zo kunnen we ons opleidingsaanbod, met verschillende actoren, per sector of toepassingsdomein ordenen, en mensen daar wegwijs in maken. Want er beweegt vandaag inderdaad veel aan de aanbod- en stimuleringszijde, waardoor de vraagzijde haar weg er niet meer in vindt.”
Teughels: “De vraagzijde is ook niet altijd eenduidig. We moeten meer data-onderbouwd werken, met de vraag voor het beleid ‘waar maken we onze prioriteiten van?’ En verder moeten we vooruitblikken. Wat komt eraan? Waar liggen onze sterktes en troeven? En waar willen we onze activiteiten verankeren en leading in blijven? Dit vraagt ook om concrete, meetbare doelstellingen: hoeveel mensen willen we bereiken? Welke impact verwachten we op productiviteit en welvaart?”
Dus, heel concreet, er is beleidsmatig vooral een grote nood aan regie?
Sels: “Ja, maar zonder dat het gestuurd wordt. Een zekere regie of sensibilisering om aanbod te verruimen en de vraag te stimuleren is zeker nodig. Daarnaast heeft het hoger onderwijs erkenning nodig als relevante speler in levenslang leren, zonder dat dit meteen weer tot allerlei extra regelgeving leidt. En verder hebben we dialoog nodig. Met Voka, Agoria, middenveldorganisaties, alle federaties en koepels. Wij moeten met elkaar in gesprek gaan, en kijken waar we complementair kunnen zijn.”
