Er is in de gezondheidssector een steeds grotere vraag naar het ontsluiten van data voor externe partijen en platformen. Dat dient niet enkel zeer veilig te gebeuren, maar ook met respect voor de privacy van de patiënten. Een geïntegreerde totaaloplossing voor connectiviteit en procesautomatisering helpt om dit vlot en correct te laten verlopen. Meer uitleg door Tom De Caluwé en Maurice Van Kerkhoven, oprichters van Amaron.
Welke trend stellen jullie vandaag vast op het vlak van data binnen de gezondheidssector?
Van Kerkhoven: “De gezondheidssector genereert enorm veel waardevolle data die ook voor externe partijen om uiteenlopende redenen interessant kunnen zijn. Zij kunnen hiermee de patiënt een betere zorg verlenen, het beleid ondersteunen, klinisch onderzoek bevorderen, diagnoses versnellen, zorginstellingen efficiënt laten samenwerken, enz.”
De Caluwé: “Zorgorganisaties worden hierdoor steeds meer geconfronteerd met de vraag om vanuit hun softwaretoepassingen data te ontsluiten naar andere ziekenhuizen, binnen netwerken, naar patiënten, de overheid, farmaceutische bedrijven, leveranciers van AI-toepassingen, gezondheidsapps, noem maar op.”
Welke uitdagingen brengt die data-uitwisseling specifiek binnen de gezondheidssector met zich mee?
De Caluwé: “Het gaat hier uiteraard over erg gevoelige patiëntendata. Daarom is het voor ziekenhuizen van essentieel belang om de nodige voorzorgen te nemen inzake databeveiliging en de privacy van de patiënt. Dat kan bijvoorbeeld door waar mogelijk hun data zonder identificatiegegevens (of geanonimiseerd) ter beschikking te stellen van die derde partijen.”
Van Kerkhoven: “Een typisch voorbeeld hiervan zijn specifieke medische resultaten die gebruikt worden in het kader van de epidemiologische bewaking van de volksgezondheid. De persoonsgegevens die te herleiden zijn naar de patiënt (naam, geboortedatum, patiëntnummer,…) worden dan verwijderd of vervangen (geboortedatum door leeftijd, gemeente door regio,…). Je kan dan in principe niet meer achterhalen over welke persoon het gaat.”
Wat met patiëntendata die een ziekenhuis extern of door een extern platform laat ontleden, maar daarna wel terug met de juiste patiënt moeten kunnen worden gelinkt voor de verdere behandeling?
De Caluwé: “In bepaalde situaties en onder strikte voorwaarden moet re-identificatie achteraf mogelijk zijn. Denk maar aan medische beelden die door een AI-toepassing in de cloud geanalyseerd worden om de radioloog te helpen bij de interpretatie. Een ander voorbeeld zijn medische verslagen die je laat ontleden door een extern softwareplatform met als doel het zorgtraject voor de patiënt te optimaliseren.”
Van Kerkhoven: “Om in dergelijke situaties medische gegevens veilig en verantwoord te delen, kan je ze pseudonimiseren. De gegevens worden dan gekoppeld aan een unieke code die enkel nog onder strikte voorwaarden door gemachtigde gebruikers kan worden herleid tot de desbetreffende patiënt. De AI-provider ontvangt de dataset zonder de identificatiegegevens, en wanneer de resultaten terugkomen, kan het ziekenhuis ze aan de hand van de code (of conversiesleutel) terug aan de juiste patiënt koppelen.”
Het is voor ziekenhuizen van essentieel belang om de nodige voorzorgen te nemen inzake databeveiliging en de privacy van de patiënt.
Welke bijkomende complexiteit brengt de Europese privacywet met zich mee?
De Caluwé: “Om te voldoen aan de GDPR worden ziekenhuizen geacht het hele proces hierachter rigoureus op te zetten, te documenteren én aantoonbaar te maken. Ze moeten minutieus vastleggen welke data ze gaan aanbieden en onder welke vorm. Hoe verloopt het goedkeuringsproces en wie is daarbij betrokken? Hoe ga je om met wijzigingen in het proces? Hoe controleer je de kwaliteit van de doorgestuurde data? Met de European Health Data Space (EHDS), waar momenteel hard aan getimmerd wordt, belooft de regelgeving nog een stuk strikter te worden.”
Van Kerkhoven: “Zorgorganisaties kiezen er vandaag nog vaak voor om elk project op ad-hocbasis aan te pakken, maar dat vergt heel wat tijd en moeite. En naarmate er meer projecten komen, zullen de inspanningen alleen maar in omvang toenemen, terwijl de middelen schaars zijn.”
Hoe helpt Amaron daar een antwoord op te bieden?
Van Kerkhoven: “Gezien deze enorme uitdagingen vertrouwen steeds meer ziekenhuizen op onze totaaloplossing voor dataontsluiting. Met deze modulaire oplossing kunnen zij snel allerhande projecten opzetten om data te ontsluiten naar externe partijen – veilig en met respect voor de privacy van de patiënt. Voor zowat alle ziekenhuizen in Vlaanderen, maar ook daarbuiten, is Amaron intussen dé vertrouwde partner op het gebied van connectiviteit. We werken altijd op basis van de gangbare standaarden voor interoperabiliteit: HL7, XDS, DICOM, enz. En uiteraard ook FHIR, de nieuwste standaard voor de ontsluiting van zorgdata die alsmaar breder wordt toegepast.”
De Caluwé: “Daarnaast biedt Amaron met Workflower een veelzijdige oplossing voor procesautomatisering aan. Met dit instrument kunnen zorgorganisaties het governanceproces voor dataontsluiting tot in de kleine details aansturen en documenteren. De toepassingsmogelijkheden reiken echter veel verder: je kan met Workflower in essentie de meest uiteenlopende procesapplicaties bouwen, met een minimum aan programmeerwerk, bovenop de informatiesystemen en data die er al zijn. Zo kunnen zorgorganisaties hun schaarse middelen efficiënter inzetten en inspelen op wijzigende omstandigheden.”