“Mijn respect voor deze stiel is enorm”
Als Fruitteler voor één dag kwam gerenommeerd geluidsman en TV-maker Pascal Braeckman een vergeten stukje van zichzelf opnieuw tegen. De kennismaking bleek aangenaam en de bewondering voor alle mensen die dit werk tot een ambacht verheffen, werd alleen maar groter.
Tekst: Sijmen Goossens
Artisanale, authentieke streekproducten worden niet geproduceerd. Ze ontstaan, rijpen en bloeien bij de gratie van gepassioneerde vaklui. Dat deze passie een absolute basisvoorwaarde is, werd nog maar eens bevestigd toen Pascal Braeckman een dagje ging meedraaien bij fruitkwekerij Vanhellemont in Meensel-Kiezegem. “Wat mij in de eerste plaats is bijgebleven, is de passie en daaruit voortvloeiende vakkennis waarmee deze mensen zich dagelijks smijten voor hun stiel”, vertelt Pascal.
“Het is absoluut geen evident bestaan. De boeren zijn enorm afhankelijk van externe factoren, zoals het weer of politieke beslissingen. Dat maakt de oogst en het rendement ieder jaar weer onzeker. Wat wel zeker is, is de noodzaak om hard te werken en de beroepstrots en inzet die hierbij onontbeerlijk zijn.”
“Eigenlijk heb je geen keuze, klagen of zelfmedelijden helpen je niet vooruit. Wie over zo’n stuk vruchtbaar land, de expertise en infrastructuur beschikt, teelt er simpelweg zijn fruit en gewassen. Aan wie zou je je stuk grond verkopen? Wie niet in deze stiel is opgegroeid, staat meestal niet te springen om vanuit het niets het boerenleven in te duiken. Toch doen deze mensen dagelijks hun werk, vol trots en met de glimlach. Ze moeten door en roeien dus met de riemen die ze hebben. Daarvoor heb ik enorm veel bewondering.”
Waar vinden fruittelers hun drive?
“Een belangrijke drijfveer is zonder twijfel hun beroepseer. Iedereen kan proeven dat artisanale streekproducten gewoon beter en lekkerder zijn dan industriële massaproductie. Natuurlijk ga ik uit gemakzucht ook wel naar de supermarkt, maar ik probeer dat wel te beperken.”
Iedereen kan proeven dat artisanale streekproducten beter en lekkerder zijn dan industriële massaproductie.
“Ik heb het grote voordeel dat ik voor mijn werk veel op de baan ben. Dan stop ik vaak wanneer ik een winkeltje of kraampje tegenkom waar echte streekproducten worden aangeboden. Laatst kocht ik van een boer uit Bilzen enkele artisanaal gekweekte perziken. Het verschil in smaak was verbluffend. Deze vruchten konden helemaal rijpen aan de boom, in tegenstelling tot bijvoorbeeld onrijp geplukte exemplaren die in koelcellen uit Spanje worden ingevoerd. Artisanale vruchten worden verzorgd om te rijpen zoals de natuur het bedoeld heeft en dat proef je.”
“Om vergelijkbare redenen koop ik ook regelmatig mijn pensen bij een boer uit het Leuvense. Als je weet met hoeveel vakkennis en liefde deze producten worden gemaakt, is het zeker de moeite waard om je te verplaatsen of (soms) een meerprijs te betalen. Bovendien merk ik dat ik zulke producten ook meer koester en minder snel zal weggooien of slecht laten worden: ook dat is een goede zaak.”
De waarde zit volgens jou dus ook in het verhaal?
“Absoluut. Er is natuurlijk het verhaal achter het ontstaan van een product, maar er is ook het verhaal van de mensen die elke dag het beste van zichzelf geven. Deze stiel wordt van generatie op generatie doorgegeven, waardoor er een schat aan vakkennis én oprechte liefde achter schuilt.”
“Dat was natuurlijk ook één van de leukste aspecten van mijn dagje op de fruitboerderij: de kennismaking met deze mensen. Over de fruittelers wil ik simpelweg benadrukken dat ik hun volharding en daadkracht enorm bewonder: het blijft veel en hard werken. Je moet het maar blijven doen met zoveel onzekere, maar bepalende externe factoren. Chapeau! Ik hervond er voor een stukje ook mezelf.”
“In mijn jeugd hielp ik regelmatig mijn familie met allerlei buitenklusjes. We slachtten bijvoorbeeld zelf onze konijnen en haalden vanalles uit de grote tuin van mijn grootouders. Dat stukje van mezelf was ik wat kwijtgeraakt. Het was enorm fijn om dat te herontdekken.”
Wat heb je onthouden van het werk zelf?
“Ik heb zelf kunnen ervaren dat het erg fijn werk kan zijn. Het is dan wel repetitief, intensief en best zwaar, maar er valt ook enorm veel voldoening uit te halen. Het is een vak waarin de uitdagingen groter zijn dan je zou denken. Fruit snel en juist van een boom verwijderen, is een kunst op zich. Ik denk zelfs dat, moest ik mij er echt in smijten en de passie zou opwekken, ik er ook gelukkig van zou kunnen worden.”
“Maar mijn leven is anders gelopen. Behoorlijk anders: ik heb zelfs geen tuin omdat ik veel te vaak weg ben voor mijn werk. Dan moet je realistisch zijn. Wie er niet voor kan zorgen, neemt toch ook geen hond? Net daarom was het erg leuk om dit stukje van mezelf even te herontdekken. Al moet ik zeker zeggen dat ik de waarde van artisanale producten nooit echt was vergeten.”
Waarom kiezen mensen dan toch nog zo vaak voor de industriële massaproducten?
“Als ik naar mezelf kijk, moet ik bekennen dat ook gemakzucht een rol speelt. Comfort haalt het soms van echte kwaliteit. En dan besef ik nog dat ik geluk heb dat ik zo veel mag reizen. Wie minder mobiel is en in een appartementje in de stad woont, heeft nog minder toegang tot echte smaakvolle streekproducten.”
“Mensen zullen, begrijpelijk, niet zomaar eventjes een halfuur gaan rijden voor een paar kilogram aardappelen. In mijn geboortestreek, de kanten van Sint-Pieters-Leeuw, stond het vol fruitbomen. Ik zou liegen als ik zei dat ik als jonge gast niet af en toe iets uit de boom griste, maar nu vind ik dat niet meer kunnen. Het gaat om een zeer gevoelige broodwinning waarvoor deze mensen zich uit de naad werken. Het is vooral ook een mooie stiel.”
“Buitenarbeid werkt louterend – het is niet voor niets zelfs een vakantie-activiteit geworden om bijvoorbeeld in Zuid-Frankrijk druiven te gaan plukken. Het helpt je om terug mens te worden. Mijn advies: wil je er niet voor zorgen dat onze boeren moeten stoppen wegens een gebrek aan rendement? Koop dan wanneer je kan bij lokale boeren hun liefdevol geteelde delicatessen.”